Tib termin-2016. p65

Bog‘lovchilar
Tibbiy atamalarni bir-biri bilan bog‘lash vazifasini bajarib, turlanmaydigan so‘z bog‘lovchi deb ataladi

et aut ut fiat seu sed

• 
  va, bilan
  
• 
  yoki
  
• 
  hosil bo‘lguncha
  
• 
  yoki
  
• 
  lekin
  

Masalan:
Amidopyrinum aut Analginum
costa et vertebra

• 
  amidopirin yoki analgin
  
• 
  qovurg‘a va umurtqa
  

55

misce, ut fiat pulvis — kukun hosil
bo‘lguncha aralashtir
capsula seu ampulla — kapsula yoki ampula
Ш 34-mashq. Quyidagi so‘zlarni o‘zbek tiliga tarjima qiling.
M—F: Da in capsulis amylaceis, da in ampullis, da in
charta cerata, da in tabulettis, da in scatula, da in
oblatis.
F: Solve in aqua, infunde aquam in ollam, forma
pilulas ex massa pilularum, pone tabulettam
sublinguam.

m
35-mashq. Quyidagi atamalarni lotin tiliga tarjima qiling.

M-F: Kapsulalarda ber, qog‘ozda (o‘ralgan holda) ber,
tugmachasimon dori shaklida ber.
F: Tugmachasimon dorini suvda erit, hab dorilarni
qutichada (ichiga solib) ber, valerianalarni qu-tichada (ichiga solib) ber, valeriananing spirtli eritmasini shisha idishga quy, qayin kurtagidan spirtli eritma tayyorla, valeriananing spirtli erit-masi bilan aralashtir.

_®.
Mavzularga oid savollar

56

1. 
   Otlarda nechta rod bor?
   
2. 
   Lotin tilidagi otlarning soni nechaga bo‘linadi?
   
3. 
   Tibbiyotda qaysi kelishiklar ko‘p qo‘llaniladi?
   
4. 
   Qaysi kelishik qo‘shimchasiga qarab otlarning guruhi aniqlanadi?
   
5. 
   Besh guruhga tegishli otlarning Gen. Sing. qo‘shimchasini bayon eting.
   
6. 
   Otlarning lug‘at shakli qanday yoziladi?
   
7. 
   Lug‘atda otlarning rod belgisi qanday ko‘rsatiladi?
   
8. 
   Birinchi guruh otlari qaysi rodga tegishli?
   
9. 
   Birinchi guruh otlari Nominativus et Genetivus da qanday qo‘shimchalarga ega?
   

10. 
    Birinchi guruh otlarini yasashda qanday so‘z yasovchi qo‘-shimchalar qo‘llaniladi?
    
11. 
    Moslashmagan aniqlovchi qanday so‘zlar bilan ifodalanishi mumkin?
    

12. 
    Moslashmagan aniqlovchi bilan aniqlanuvchi atama kelishiklarda qanday turlanadi?
    
13. 
    Accusativus kelishigida qanday predloglar qo‘llaniladi?
    
14. 
    Ablativus kelishigida qanday predloglar ishlatiladi?
    

15. 
    Tibbiyotda qo‘llaniladigan bog‘lovchilarni misollar asosida izohlang.
    
16. 
    Lotincha-yunoncha ma’nodosh atamalarni bayon eting.
    

Lotin maqollari va hikmatli so‘zlar
Ars longa vita brevis.
Hayot qisqa, san’at esa abadiydir.
Vita sine litteris mors est.
Ilmsiz hayot - o‘limdir.
Amat victoria curam.
Talabalik tirishqoqlikni talab qiladi.
Carpe diem.
Bugungi ishni ertaga qoldirma.
Domus propria - domus optima.
Mehmondorchilik yaxshi, uy undan ham yaxshi.