ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР 450 ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ манбаларнинг [2,3] таҳлили шуни кўрсатадики, бу тушунча таълим тизимини
технологиялаштириш, таълим сифатини ошириш мақсадида педагогик технологияларни
жорий этилиши ҳамда таълим тизимини ислоҳ қилиш натижасида вужудга келган.
Халқ таълими ходимларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш тизимида
тингловчиларни инновацион фаолиятга тайёрлаш заруратини пайдо бўлиши қуйидаги
омиллар билан боғлиқ:
1. Таълим жараёнида замонавий ахборот-коммуникация технологияларидан самарали
фойдаланиш заруратини пайдо бўлиши.
2. Таълимнинг интеграциялашуви.
3. Таълимда АКТдан самрали фойдаланиш инновацион технологиялардан
фойдаланишнинг ўзлаштиришга самарали таъсир этиши.
Республикамизда фаолият юритаётган 9942 та умумий ўрта таълим мактабларининг
481604 нафар педагоглари навбати билан мавжуд 14 та халқ таълими ходимларини қайта
тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш ҳудудий марказларида ўз малакаларини
оширадилар. Уларнинг ўзлаштиришлари кириш ва чиқиш тестларининг натижалари орқали
таҳлил қилиб борилади. Таҳлил натижасида ўқув модулларидаги ўзлаштириш бўшлиқлари
аниқланади ва бартараф этиш чоралари кўрилади.
Малака ошириш жараёнига 2018-2019 (биринчи ярми) йиллар давомида жалб қилинган
тинговчиларнинг ўзлаштириш кўрсаткичлари, яъни малака ошириш курсини муваффақиятли
тугатганлиги ҳақидаги маълумотларни таҳлили (2018 йил-73%, 2019 йил-95,5%) шуни
кўрсатадики, бунда тингловчиларнинг ўз касбий фаолиятларида ахборот-коммуникация
технологияларидан самарали фойдалана олмасликларидир.
Бу муаммони бартараф этиш учун халқ таълими ходимларини қайта тайёрлаш ва
уларнинг малакасини ошириш тизимида бир қанча ишлар қилинмоқда. Ҳозирда янгиланган
ўқув режаларда малака ошириш тизимида долзарб бўлган масалалардан бири
тингловчиларнинг ўз касбий фаолиятларида ахборот-коммуникация технологияларидан
самарали фойдалана олиш кўникмаларини шакллантиришга кўпроқ урғу берилди. Айниқса,
бу ҳолатни натижасини Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлигининг 2018
йилнинг 29 декабридаги “Халқ таълими ходимларини қайта тайёрлаш ва малакасини
ошириш ишларини янада такомиллаштириш тўғрисида” 334-сонли буйруғи асосида
тасдиқланган ўқув режаларда кўришимиз мумкин.
Мазкур ўқув режада “Таълим жараёнида ахборот-коммуникация технологияларини
қўллаш” блоки қуйидаги иккита “Таълимда замонавий ахборот-коммуникация
технологиялари” ва “Таълим жараёнида педагогик дастурий воситалар” ўқув модулларидан
таркиб топди ҳамда уларда амалий ўқув соатлари бирмунча кўпайтирилди.
Малака ошириш тизимида тингловчиларни инновацион фаолиятга тайёрлаш нафақат
фан ва техника эришган замонавий ютуқлардан фойдаланишни ўз ичига олади, балки
ахборот маконида янгиликларни излаш, касбий фаолиятга мансуб янгиликларни яратиш,
мавжудларини мослаштириш, уларни таълим жараёнига самарали тадбиқ этиш ҳамда
олинган натижаларни таҳлил қилишга ўргатишни ҳам ўз ичига олади.
Кўпгина ўқитувчилар ўз фаолиятларида инновацион таълим технологияларидан
фойдаланишда АКТнинг ролини алоҳида таъкидлайдилар, чунки улардан доимий
фойдаланиб юрган курс тингловчиларининг малака ошириш жараёнида ўтилаётган
модулларни ўзлаштиришига ижобий таъсир қилади.
Фойдаланилган адабиётлар
1.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 29 апрелдаги “Ўзбекистон
республикаси халқ таълими тизимини 2030 йилгача ривожлантириш концепциясини
тасдиқлаш тўғрисида”ги ПФ-5712-сон Фармони.
2.
Никишина И.В. Инновационная деятельность современного педагога. - Е, 2012.