Thesis · April 2020 doi: 10. 13140/RG

 ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
 
21 
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ
Академик лицейларда математика ўқитиш жараёнида график органайзерлардан 
фойдаланиш дарс самарадорлигига таъсир кўрсатади. Таклиф этилган ахборот 
коммуникациянинг методик талқини асосий йўналиш сифатида визуал тафаккурни 
ривожлантириш бўйича; эслаб қолиш ва қайта айтиб беришдан кўриб чиқилаётган 
ҳодисанинг моҳиятини тушунишга асосланувчи ихтиёрсиз хотира функцияларини 
кучайтиришга ўтиш; эвристик усулларни шакллантириш; тадқиқотчилик ва ижодий 
фаолиятни ташкил этиш; масалалар ечиш жараёнининг маълумотли-билиш ҳажмини 
кенгайтириш; ўқувчиларни билимларни математиклаштириш қонуниятлари билан 
таништиришни назарда тутган. 
Таълим тизимининг вазифаси доимо ёш авлодда таълим муассасасидан ташқарида 
муваффақиятли бўлишига ёрдам берувчи билим, хулқ-атвор моделларини шакллантиришдан 
иборат, янги технологияларни ўзлаштириш, меҳнатнинг ўзгариб борувчи шароитларига 
мослашиш, улкан ахборот оқимларида мўлжал олиш қобилиятига боғлиқ бўлади. 
Ривожлантирувчи таълим асосида академик лицейларда математика ўқитиш 
тизимининг меъёрий хужжатлар; ДТС, «Математика» фан дастури, таянч ва фанга оид 
компетенциялардан ташкил топган академик лицейларда ривожлантирувчи таълим асосида 
математика ўқитишнинг такомиллаштирилган модели ишлаб чиқилди. Моделда ёндашувлар 
(интегратив, компетенциявий, инновацион, фаолиятли); тамойиллар(инкорпорация, 
мосланувчанлик, уйғунлик, яратувчанлик, табиийликка асосланиш); моделлар(билишга оид 
қизиқишга асосланган фаоллаштириш «ақлий ҳаракат» асосий тушунчаси билан 
шакллантириш, «фаолият усуллари»ни ривожлантириш, эркин, витоген); ўқув жараёни 
элементлари(мақсад, мазмун, ўқитиш методлари, ўқитиш воситалари, таълим шакллари) ва 
ўқувчиларнинг фикрлаш фаоллигини баҳолаш мезонлари баҳолаш мезонлари(репродуктив, 
продуктив, креатив) лардан иборат. Репродуктив мезон – академик лицейларда математика 
ўқитиш жараёнида ўқувчилар ўқитувчи томонидан берилган мисол ва масалаларни маълум 
бир усул билан ечиш жараёни Продуктив мезон - академик лицейларда математика ўқитиш 
жараёнида ўқувчилар ўқитувчи томонидан берилган мисол ва масалаларни янги усуллар 
билан ечиш жараёни. Креатив - академик лицейларда математика ўқитиш жараёнида 
ўқувчилар ўқитувчи томонидан берилган мисол ва масалаларни ижодий ёндашган ҳолда 
ечиш жараёнидир. 
Тадқиқот натижасида қуйидагилар ишлар амалга оширилди: 
академик лицейларда ривожлантирувчи таълим асосида математика ўқитишнинг 
ҳозирги ҳолати таҳлил этилди, ўқитишнинг методик тизими такомиллаштирилди; 
академик лицейларда ривожлантирувчи таълим асосида математика фанининг ўқув 
мазмунини такомиллаштириш, ўқитишнинг педагогик дидактик имкониятларини 
кенгайтириш бўйича методик кўрсатма ва тавсиялар тизими ишлаб чиқилган ҳамда 
“Академик лицейларда ривожлантирувчи таълим асосида математика ўқитиш методикаси” 
номли электрон ахборот таълим ресурси (DGU 07623-сонли гувоҳнома)яратилган ва ўқув 
жараёнига татбиқ этилди; 
ривожлантирувчи таълим асосида математика ўқитишни такомиллаштириш учун 
инновацион методикалар тaълим жaрaёнигa жoрий этилган;
ривожлантирувчи таълим асосида математика ўқитишни такомиллаштириш бўйичa 
(“Ривожлантирувчи таълим асосида математикани ўқитиш методикаси” номли) методик 
тавсиялар ишлаб чиқилди. 
Хулоса қилиб айтганда, математикани ривожлантирувчи таълим асосида ўқитишга 
оид методик тавсиялар: педагогик технологияларга асосланган математика дарсларининг 
лойиҳалари; интерфаол метод ва воситалар негизида ўқувчиларнинг ижодий фикрлаш 
фаоллигини орттиришга оид дидактик ишланмалар; ўқувчиларнинг математик билими, 
кўникма, малака ва компетенцияларининг ривожланганлик даражалари ҳамда уларни 
баҳолаш мезонлари; яратилган методик қўлланма ва электрон ахборот таълим ресурси 

---