14-Маъруза. Болаларни математикага ўргатишда мтт мактаб ва оила ҳамкорлиги

14-Маъруза. Болаларни математикага ўргатишда МТТ мактаб ва оила ҳамкорлиги

14-Маъруза. Болаларни математикага ўргатишда МТТ мактаб ва оила ҳамкорлиги

 Режа:

1. Ўзбекистон Республикаси таълим тўғрисидаги Қонун (1997й) нуқтаи назаридан болалар боғчасида болаларни математикага тайёрлашда замонавий мактабга (1- синф) қўйиладиган талаблар.

2. Болалар боғчаси ва мактаб ишидаги ҳамкорликни ташкил қилиш шакллари.

3. Шу услубларидаги ҳамкорлик.

Ўзбекистон Республикасининг «Таълим тўғрисида»ги Қoнун ва Кадрлар тайёрлаш миллий дастури талаблари асосида мактабгача ёшдаги болаларга таълим-тарбия беришнинг асосий мақсади ёш авлод истиқлол мафкураси асосида соғлом, ҳар томонлама ривожланган шахс сифатида тарбиялаш ва мактаб таълимига тайёрлашдан иборатдир.

Ўзбекистон Республикасининг «Таълим тўғрисида»ги Қoнун ва Кадрлар тайёрлаш миллий дастури талаблари асосида мактабгача ёшдаги болаларга таълим-тарбия беришнинг асосий мақсади ёш авлод истиқлол мафкураси асосида соғлом, ҳар томонлама ривожланган шахс сифатида тарбиялаш ва мактаб таълимига тайёрлашдан иборатдир.

Мактабгача ёшдаги болаларга таълим тарбия беришнинг асосий вазифалари болаларни жисмоний, ақлий ва маънавий жиҳатдан ривожлантиришда, уларнинг туғма лаёқати, қизиқиши, эҳтиёжи ва имкониятларини ҳисобга олган ҳолда, миллий ва умуминсоний қадриятлар асосида мунтазам таълим олишга мактаб боғчага тайёрлашдан иборат.

Мактабгача ёшдаги болаларни ривожлантириш ва мактабга тайёрлаш жараёни, олдига қўйилган мақсад ва вазифаларининг бажарилиши ушбу мактабгача ёшдаги болалар таълим тарбиясига қўйиладиган давлат талаблари, мактабгача ёшдаги болаларга бериладиган таълим-тарбия мазмунининг асосий йўналишлари ҳамда уларнинг мактабга тайёрлик даражасига қўйиладиган минимал талаблар белгилаб берилган бўлиб, у давлат ҳужжати сифатида эътироф этилади.

Мактабгача ёшдаги болаларни ривожлантириш ва мактабга тайёрлаш жараёни, олдига қўйилган мақсад ва вазифаларининг бажарилиши ушбу мактабгача ёшдаги болалар таълим тарбиясига қўйиладиган давлат талаблари, мактабгача ёшдаги болаларга бериладиган таълим-тарбия мазмунининг асосий йўналишлари ҳамда уларнинг мактабга тайёрлик даражасига қўйиладиган минимал талаблар белгилаб берилган бўлиб, у давлат ҳужжати сифатида эътироф этилади.

Давлат талаблари кўрсаткичларини белгилашда давлат ва жамиятнинг ижтимоий буюртмаси, мактабгача ёшдаги болаларнинг жисмонан соғломлиги, қобилияги, эҳтиёжи ва имкониятлари яъни бола шахсининг устуворлигидан келиб чиқилди.

Давлат талаблари кўрсаткичларини белгилашда давлат ва жамиятнинг ижтимоий буюртмаси, мактабгача ёшдаги болаларнинг жисмонан соғломлиги, қобилияги, эҳтиёжи ва имкониятлари яъни бола шахсининг устуворлигидан келиб чиқилди.

Мактабгача ёшдаги болалар таълим-тарбиясига қўйиладиган давлат талабларини бажариш Ўзбекистон Республикаси ҳудудида фаолият кўрсатаёгган мулкчилик шакли ва идоравий бўлишидан қатьий назар барча таълим муассасалари учун мажбурийдир.

Болаларни мактабга тайёрлик даражасига қўйиладиган минимал талаблар.

Болаларни мактабга тайёрлик даражасига қўйиладиган минимал талаблар.

Мактабгача ёшдаги бола таълимини бола ўрганаётганини тушуна оладиган қилиб кўриш керак.

Бу фикрни тушунтириш учун содда мисол келтирамиз. Бола олдига гуруч солинган тоғорачани қўямиз. Болага шу тоғорачадан 5 қошиқ rypуч олишни таклиф қиламиз. 5-6 ёшдаги бола учун бу вазифа қийинлик қилмайди. У 5 қошиқ гуручни хато қилмай олади. Шундан кейин унга «Энди олган гуручингни тоғорачага қайтариб сол ва сана» деймиз.

Мактабгача ёшдаги бола гуручни ҳаракатларини санаб қайтариб солади, у қошиқларнинг қай даражада тўлалигига мутлатқо эътибор бермайди. Бола тўртгача санагандан кейин «Неча қошиқ гуруч қолди?» - деб сўраймиз. «Бир қошиқ- деб жавоб беради у. Текшириб кўришни таклиф қиламиз: Бола билан бирга гуручни қошиққа (тўлдириб) соламиз. Гуруч 3 қошиқ чиқади. Нега бундай бўлди, деган савол болани бошини берк кўчага тиқиб қўяди, чунки у мазкур фаолиятни бажаришда мажбурий бўлган маълум қонуниятларга амал қиламиз-да.

Мактабгача ёшдаги бола гуручни ҳаракатларини санаб қайтариб солади, у қошиқларнинг қай даражада тўлалигига мутлатқо эътибор бермайди. Бола тўртгача санагандан кейин «Неча қошиқ гуруч қолди?» - деб сўраймиз. «Бир қошиқ- деб жавоб беради у. Текшириб кўришни таклиф қиламиз: Бола билан бирга гуручни қошиққа (тўлдириб) соламиз. Гуруч 3 қошиқ чиқади. Нега бундай бўлди, деган савол болани бошини берк кўчага тиқиб қўяди, чунки у мазкур фаолиятни бажаришда мажбурий бўлган маълум қонуниятларга амал қиламиз-да.

Мактабгача тарбия ёшдаги болаларни шундай ўқитиш керакки, уни ўраб олган табиат (борлиқ) тушунарли бўлсин. Ота-онала бунда унга ёрдам бериб, муҳим ўзаро алоқаларни ва ўзаро боғланишларни кўрсатиш, мулоҳаза юритишга, солиштиришга ўргатиши керак.

Мактабгача тарбия ёшдаги болаларни шундай ўқитиш керакки, уни ўраб олган табиат (борлиқ) тушунарли бўлсин. Ота-онала бунда унга ёрдам бериб, муҳим ўзаро алоқаларни ва ўзаро боғланишларни кўрсатиш, мулоҳаза юритишга, солиштиришга ўргатиши керак.

Кўпчилик ота-оналар болаларини энг олдин ўнгача, йигирмагача ва ҳатго юзгача санашга ўргатадилар. Уларни ранжитишга тўғри келади..