Termiz davlat universiteti jismoniy madaniyat fakulteti jismoniy tarbiya va sport nazariyasi kafedrasi



Download 6,59 Mb.
Pdf ko'rish
bet118/194
Sana25.06.2021
Hajmi6,59 Mb.
#100974
1   ...   114   115   116   117   118   119   120   121   ...   194
Bog'liq
Oquv uslubiy majmua a4996e5e3594e2930db2202c30c913d9

mashqlar 
Halqalar boshqa gimnastika jihozlaridan farqi ular osilgan bo‗ladi va tebranib turadi. Halqada 
tebranish  mashqlari  bajarilganda  gimnastning  og‗irlik  markazi  halqalarning  osma  nuqtasidan 
o‗tadigan tik yuzalik bo‗yicha siljiydi. Bunda tananing har qanday nuqtalari parabolaga o‗xshash 
egri chiziqlami hosil qiladi, chunki harakatchan halqalar tebranishga teskari yo‗nalishda old-orqa 
yuzalikda harakatlanadi. 
Og‗irlik  markazining  bunday  harakatlanishi  halqada  mashq  bajarishning  yana  bir 
xususiyatidan dalolat beradi. Yuqorigi holatdan pastki tik holatga tushish (erkin tushish)da og‗irlik 
markazi  pastga  harakatlana  borib,  pastki  vertikaldan  o‗tayotganda,  amalda  juda  tez,  harakat 
yo‗nalishini qarama-qarshi yo‗nalishga o‗zgartiradi. 
Bu  hol  yakkacho‗pda  mashqlar  bajarishga  nisbatan  kaft  va  barmoqlarning  qisqartiruvchi 
mushaklariga yuklama kuchini bir necha bor oshiradigan kuchli siltanish sifatida seziladi. Shuning 
uchun halqada tebranganda tik holatdan uzilib ketish ehtimoli yakkacho‗pga nisbatan bir qancha 
ko‗proq bo‗ladi. 
Kuch talab qiladigan mashqlar bu jihozda yana ham katta jismoniy kuchni talab qiladi, chunki 
UOM (umumiy og‗irlik markazi)ning vertikaldan biroz siljishi ham gimnast harakatiga noaniqlik 
kiritadi. 
Halqada  tebranish  mashqlari  kamroq  kuch  ishlatish  harakatlarini  aniqroq  bajarishni  talab 
qiladi.  Bu mashqlarda og‗irlik markazi,  ayniqsa, tebranishlarning oxirgi  nuqtalarida vertikaldan 
ko‗proq  siljiydi.  Gimnast  mashq  bajarish  davomida  hech  qachon  oxirgi  holatdan  tashqari, 
muvozanat holatida bo‗lmaydi. Shuning uchun uning noaniq harakatlari mashqni umuman bajara 


109 
 
olmaslikka  olib  keladi.  Gimnast  shunday  harakat  qilishi  kerakki,  uning  mashqni  bajarishga 
qaratilgan barcha harakatlari mashq oxinda uni muvozanat holatiga olib kelsin. Muvozanat holati 
barcha  vaziyatlarda  shunday  bo‗lishi  kerakki,  bunda  UOM  ham,  tayanch  nuqtasi  ham  halqalar 
osilgan nuqtadan tushirilgan bir vertikalda joylashsin. 
Halqada bajariladigan asosiy mashqlar 
Tebranish.  Halqada  mashqlar  bajarishni  o‗rgatish  tebranishdan  boshlanadi,  chunki  to‗g‗ri 
tebrana  olish  halqada  bajariladigan  ko‗pchilik  mashqlarning  muhim  texnik  qismidir.  Tebranish 
bilan bir vaqtda bukilib osilish, kerishib osilish kabi holatlar ham o‗rgatiladi. Bir darsning o‗zida 
past halqada tayanish holatida mashq qilishga ham ozroq vaqt ajratish lozim. Talabalarga quyidagi 
mashqlarni bajarishni tavsiya qilish mumkin: 
1. 
Sakrab chiqib, tayanib oyoqlarni oldinga va orqaga siltash. 
2. 
Sakrab  chiqib  tayanib,  burchak  hosil  qilish  (talabalarning  halqada  burchak  hosil 
qilishdan oldin boshqa jihozlarda bajarganliklari nazarda tutiladi). 
3. 
Tayanish holatida tebranib, oldinga siltanib, orqaga tashlanib, bukilib osilish. 
4. 
Burchak  hosil  qilib  tayanish  holatidan  oldinga  bukilib  osilish  holatiga  tushish. 
Osilish  holatida  tebranib  oldinga  siltanganda,  tananing  holati  qanday  bo‗lishi  to‗g‗risida 
to‗g‗ri  tasavvur  hosil  qildirish  uchun  quyidagi  usul  tavsiya  qilinadi:  past  halqada  osilgan 
holatda gimnast biror tayanch nuqtasiga, masalan, murabbiy stul orqasida shug‗ullanuvchiga 
yuz  tomoni  bilan  turadi,  u  murabbiyning  yelkasiga  tovonlari  bilan  tayanadi.  Shu  holatda 
gimnastga gavdani tos-son bo‗g‗inidan biroz bukkan va boshni oldinga engashtiigan holni 
saqlab, bir necha marta qo‗llarini orqaga, bosh orqasiga yo‗naltirish tavsiya qilinadi. Shundan 
keyin  bu  harakatlarni  oldinga  tebranganda  tayanmasdan,  baland  halqada  bajarish  taklif 
etiladi. 
Navbatdagi mashg‗ulotlarda tebranish mashqlarini bajarganda, oldinga tebranganda bukilish, 
orqaga  tebranganda  bukilish,  oldinga  tebranganda  sakrab  tushish  va  orqaga  tebranganda  sakrab 
tushish kabi mashqlar bilan qo‗shib bajarish tavsiya qilinadi. Ayniqsa, diqqatni oldinga tebranishda 
bukilmasdan kerilib osilishni bajara olishga qaratish lozim. Bu mashq nazorat mashqi hisoblanib, 
talabalarning  tebranish  mashqlarini  yuqori  saviyada  o‗zlashtirgani  to‗g‗risida  ishonch  hosil 
qilishga  imkoniyat  beradi.  Bukilmasdan  kerilib  osilishni  faqat  tebranishdan  keyingina 
bajarmasdan, shuningdek, orqaga tebranganda qo‗llarni to‗g‗rilashdan keyin yoki qo‗llarni bukib 
osilishdan oldinga tebrangandan keyin ham bajarish zarur. 

Download 6,59 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   114   115   116   117   118   119   120   121   ...   194




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish