Termiz davlat universiteti jismoniy madaniyat fakulteti jismoniy tarbiya va sport nazariyasi kafedrasi

4- 
mavzu ODDIY VA TAYANIB SAKRASHLAR 
Reja 
 
1. Sakrashlar ta‟rifi va tasnifi 
Sakrash mashqlari jismoniy tarbiya mashg‗ulotlari bilan shug‗ullanuvchilar organizmiga har 
tomonlama  ijobiy  ta‘sir  ko‗rsatuvchi  muhim  vositadir.  Ular  yordamida  tezkorlik  –  kuch  sifati 
tarbiyalanadi, to‗siqlardan oshib o‗tish amaliy tayyorgarligi shakllanadi, jasoratli, matonatli boiish 
va  chaqqonlikni  tarbiyalash  vazifasi  amalga  oshiriladi.  Yugurib  kelib  sakrashlar  yurak,  qon 
aylanish va nafas olish organlarining funksional holatini oshiradi. 
23
 
Sakrash harakat apparatining juda uyg‗unlashgan bo‗lishini talab etuvchi mushaklaming tez 
va qisqa vaqt ichida qisqarishi hisobiga bajariladi. Harakatlaming turli-tuman va yuqori sur‘atda 
bajarilishi sakrash mashqlari mashg‗ulotlariga katta qiziqish uyg‗otadi. 
Gimnastika  turlarida  qoilaniladigan  mashqlar  ikki  guruhga  boiinadi:  tayanmay  (oddiy)  va 
tayanib  sakrashlar.  Birinchi  guruhga  turgan  joydan  ikki  va  bir  oyoqda  sakrashlar,  balandlikka, 
uzunlikka,  balandlik  (ko‗tarma  maydonchadan  yoki  gimnastika  jihozlari)dan  sakrashlar, 
uzoqlikka-balandlikka  sakrashlar,  «darchadan»  sakrashlar,  depsinish  «ko‗prik»chasidan 
sakrashlar, arg‗imchoq va boshqalardan sakrashlar kiradi. 
Ikkinchi  guruh  jihozlariga  «eshak»,  yog‗och  ot,  plintga  qo‗llar  bilan  tayanib  sakraslilar 
kiradi. Ularga uzunasiga yoki eniga qo‗yilgan jihozning narigi, o‗rta va yaqin qismiga depsinib, 
jihoz ustidan oshib o‗tib bajariladigan sakrashlar kiradi. 
Bajarish  usuli  bo‗yicha  to‗g‗ri  sakrashlar,  yonlamasiga  sakrashlar  va  to‗ntarilib  sakrashlarga 
bo‗linadi.