Termiz davlat universiteti iqtisodiyot va menejment kafedrasi

Bozor tơğrisida 

Talabni bashorat 
qilish va ơrganish 
ma'lumotlar 
Ishlab chiqarish va 
 
Ehtiyojni 
savdo-sotiq dasturini 
 
 
qondirish (talabni)
tayyorlash 
 
1-chizma. 
“Tadbirkor-iste'molchi” bozori munosabatlarida marketingning ơrni. 
Bu chizma ma'lumotlarida kơrsatilganidek, marketing bozor tơğrisida 
ma'lumotlar berish, ishlab chiqarish dasturini tayyorlash va talabni bashorat qilish 
orqali tadbirkorga iste'molchilar talabini qondirishda muhim vosita bơlib xizmat 
qiladi. 
Marketing turlari 
Xozirgi kunda marketing iste'molchilar talabini qondirish bilan boğliq bơlgan 
hamma faoliyat turlarida qơllaniladi. Ana shularning ayrimlari bilan tanishamiz. 
Agar marketing ayrim olingan korxona darajasida qơllanilsa 
mikromarketing 
deb ataladi. Ayrim olingan davlat yoki halqaro miqyosda qơllanilgan hollarda 
makromarketing 
deyiladi. 
Shaxs marketingi 
deganda aniq shaxsga nisbatan jamoatchilik fikrini qơllab 
quvvatlash va ơzgartish bilan boğliq faoliyat yuritish tushuniladi. Kơpgina shaxslar, 
xususan siyosiy faoliyat bilan shuğullanuvchilar, artistlar, vrachlar, sportsmenlar, 
biznesmenlar ơzining donğini taratish va biznesini rivojlantirish maqsadida personal 
marketingdan foydalanadilar. 
Ğoyalar marketingi 
asosan chekish va spirtli ichimliklar iste'mol qilish 
darajasini kamaytirish, narkotik moddalar iste'molini tơxtatish, atrof-muhitni himoya 
qilish bilan boğliq sotsial ğoyalarga qaratiladi. 
Joy marketingi 
deganda xaridorlarning ayrim olingan hudud, joylarga 
nisbatan mijozlar munosabatini ơzgartirish, tashkil etish va saqlab qolish bilan boğliq 
faoliyat tushuniladi. Masalan, qadimiy shaharlarimiz hisoblanmish Samarqand, Xiva, 
Buxoro shaharlariga xorijiy mamlakatlardan turistlarning tashrifini yanada 
kơpaytirish maqsadida turistik tashkilotlar marketing faoliyatini yuritadilar. 
Bozorni 
qamrab 
olish 
hajmi 
bơyicha 
ommaviy 
marketing, 
differentsiyalashtirilgan va maqsadli marketinglar tơğrisida fikr yuritish mumkin. 
Iste’molchi 
Тadbirkor 
Маrketing 

---

6