Termiz davlat universiteti biologiya kafedrasi

Ishning maqsadi. O’simlik hujayrasiga fizik-kimyoviy ta’sir ko’rsatib, tirik va o’lik protoplazmaning hujayra shirasiga nisbatan o’tkazuvchanligini aniqlash.
Kerakli asbob va reaktivlar. Qizil lavlagi, probirkalar, spirt lampasi, sirka kislotaning 30% eritmasi, 50% etil spirti, xloroform, suv, shtativ va menzurka.
Ishni bajarish tartibi. Qizil lavlagidan 4 burchak qilib kubik shakllidagi kesmalar (0,5-1,0 sm³) kesib olinadi. Ular vodoprovod suvida suv tiniq bo’lguncha yaxshilab yuviladi.
Shu tarzda tayyorlangan lavlagi bo’lakchasidan shtativdagi 5 ta probirkaga 2 yoki 3 tadan solib chiqiladi va bu probirkalarga umumiy hajmi 5 ml dan quyidagilar solinadi:

1. 
   Sovuq suv; 2. 2-3 daqiqa davomida suvda qaynatiladi va suvi to’kib tashlanadi, o’rniga sovuq suv solib qo’yiladi; 3. 30% sirka kislotasi; 4. 50% etil spirti; 5. sovuq suv va 10 tomchi xloroform.
   

Hamma probirkalar probka bilan bekitilib, 30 minut kuzatiladi. So’ngra ular yaxshilab chayqatilib, shtativga qo’yiladi va har bir probirkada hosil bo’lgan rang darajasi aniqlanadi. Natijalar jadvalga yozilib, kerakli xulosa bilan yakunlanadi.

Vazifa:

1. 
   Qizil lavlagidan kubiklar kesish.
   
2. 
   Turli eritmalar tayyorlab, probirkalarga qo’yish.
   
3. 
   Probirkalardagi eritmalar rangining o’zgarishini kuzatish va jadvalga yozish. 4.Ishni bajarib, xulosasini daftarga yozish.
   

II-BOB. O’SIMLIKLARNING SUV REJIMI

Suv o’simliklar organizmida sodir bo’ldigan barcha jarayonlarda faqat ishtirok etmasdan, balki o’simliklar tanasida tetikligini saqlashda va to’qimalar bir hil haroratda saqlanishini ta’minlashda muhum omil hisoblanadi. Suv tarkibidagi vodorod ionlari CO₂ gazining organik moddalargacha o’zgarishida sarflansa, kislorod aerob organizmlarning nafas olishida foydalaniladi.

9. laboratoriya ishi.O’simlikka yutilayotgan suv miqdorini potometr yordamida aniqlash.

Suvning o’simlik tanasi bo’ylab harakatlanishida barglar hujayrasining shimish kuchi katta ahamiyatga ega. Bu kuch ba'zan bir necha o’n atmosfera bosimiga tenglashib qoladi.