Temirbeton paydo bo‘lishi va rivojlanishining qisqacha tarixi

1.4-rasm. Armatura po’latining xarakterli diagrammalari: a – oqish maydonchasi mavjud; b – oqish maydonchasi yo’q
Armaturali po’latni mexanik yo’l bilan puxtalash uni yuklash va yukdan bo’shatish (sovuq holatda uni qayta-qayta cho’zish) ga, ya’ni uni u kuchlanishdan katta bo’lgan k kuchlanish bilan cho’zish orqali uni mutanosiblik chegarasini oshirishga asoslangan. k kuchlanish bilan qayta cho’zilganda, uning oquvchanlik chegarasi ko’tariladi (2-egrilik).
Armaturali sterjenni ketma-ket kichrayadigan teshikdan zo’rlab sug’irish yo’li bilan ham mexanik usulda puxtalasa bo’ladi. Bunda s – s bog’lanish deyarli armatura uzilishigacha to’g’ri chiziqli bo’lib qoladi (3-egrilik) va bu uning me’yoriy qarshiligi qilib qabul qilinadi.

11. 
    Payvandlangan armatura karkaslari va turlari.
    

Пайвандланган синчлар бўйлама ва кўндаланг стерженлардан ташкил топган бўлиб, буйлама арматуралар бир қатор ёки икки қатор қилиб жойлаштирилади (1.19, а расм), конструкцияларда ясси синчлар бирлаштирилиб ҳажмий синч ҳосил қилинади (1.19, г расм). Пайвандланадиган синчларда бўйлама ва кўндаланг арматураларнинг диаметрларини танлашда пайвандлаш технологиясининг шартлари эътиборга олиниши шарт. Бунда, кўндаланг ва бўйлама арматуралар диаметрлари нисбати dw/db ≥ 0,25 қабул қилиш тавсия этилади. Пайвандланган тўрлар синфлари Вр-I ва А-III бўлган арматуралардан тайёрланади (ГОСТ 8478- 81). Пайвандланган тўрлар синфлари А-I ва А-II бўлган арматуралардан ҳам тайёрланиши мумкин. Пайвандланган тўрлар ясси ва ўрам ҳолида тайёрланади. Тўр ишчи арматуралари бўйлама ҳамда кўндаланг йўналишда жойлаштирилади. Ўрам ҳолида тайёрланадиган тўрларда ишчи стерженларнинг диаметри 5 мм гача бўлса, ишчи арматура тўрнинг бўйи бўйича, 5 мм дан катта бўлган тақдирда эса, кўндаланг йўналишда жойлаштирилади. Ясси ва ўрам ҳолида тайёрланадиган тўрларда кўндаланг арматуранинг энг катта диаметри 8 мм гача қабул қилинади. Ясси тўрларнинг эни 2500 мм, узунлиги эса 9000 мм гача қабул дилинади. Ўрам ҳолида тайёрланадиган пайвандланган тўрларнинг эни 3630 мм гача, узунлиги эса, оғирлигига қараб 50...100 м қабул қилинади. Ўрам ҳолида тайёрланадиган пайвандланган тўрлар қуйидагича маркаланади
бу ерда d1 - бўйлама арматуранинг диаметри; d2 - кўндаланг арматуранинг диаметри; S1 - бўйлама арматуранинг қадами; S2 - кўндаланг арматуранинг қадами; В - тўрнинг эни; L - турнинг узунлиги; C1 ва C2 - бўйлама арматуралар учларининг чиқиб турадиган узунлиликлари; К - кўндаланг арматуралар учларининг чиқиб турадиган узунлиги. Агар C1 = C2 бўлса, белгилашда фақат C1 қолдирилади.

12.