|
8.TEMA: Virus juqtırılǵan haywanlardı baqlaw, klinikalıq belgilerdi esapqa alıw, jarıp kórip patologikalıq materialdı alıw
Tájiriybe ushın virus juqtırılǵan haywanlarda patologo - anatomik ózgerislerdi kóriw hám virus saqlawshı materialdı alıw ushın jarıp kóriledi. Organ hám toqımalar haywan tiri waqtında tiykarinan isheklerdegi silekey perdeler ústindegi mikroflora menen pataslanbawi ushın ólgennen keyin sol waqitta-aq jarıp kóriledi.
Eger virus juqtırılǵan haywan o'lmese, ol halda kesellik belgileri tolıǵıncha payda bolǵan waqıtta, eger belgiler payda bolmasa juqtırılǵannan 8-10 kún ótkennen shalajansar óltiriledi. Haywanlardı óltiriw ushın kóp muǵdarda narkoz qiliw, mayda Haywanlardin’ arqa miyin úziw múmkin. Bunın' ushın oń qol menen haywannin' gewdesidan yaǵnıy en’sesinen, shep qol menen quyrıǵınan tutıladı tez hám qısqa háreket etilip, jibin u’zgenday tartıladı. Basın kesip óltiriw (dekapitatsiya) aqılǵa say usıl emes.
Jarıp kóriw qolay bolıwı ushın haywannin' gewdesi fiksatsiyalanadi. Úlken haywanlardı arnawlı ashıw ushın mólsherlengen stollar yamasa ayaq hám bastı fiksatsiyalaw ushın taxtadan jasalǵan úskeneden paydalanıladı. Mayda haywanlardı eritilgen parafin salıp qatirilg’an kyuvetada fiksatsiyalanadi.
Fiksatsiyalash ushın ineksion iyne yamasa bir sterjenli ilgenshekten paydalanamız. Jarıp kóriw ushın steril instrumentler isletiledi.
Haywan jelke tárepi menen jatqizilib, aldınǵı hám keyingi ayaqları fiksatsiyalang’annan son’ qarın hám tós boslig'i jarıp kóriledi. Kesip ashılatuǵın orındaǵı ju’nine dezinfeksiyalawshi eritpe menen islew beriledi. Mayda haywanlardı jarıp kóriw ushın quyrıǵınan ustap dezinfeksiyalawshi eritpege tolıǵıncha batırıp alınadı. Terini kesiw tos súyegi bólegindegi aq liniyadan baslanıp moynına shekem dawam ettiriledi. Bul processde qarın diywalların kesip qoymaw ushın shep qoldaǵı pinset járdeminde teri tartılıp tos súyeki ústinen kesesine kesiledi.
Payda bolǵan tesikke qayshınin' bir ushi kiritilip haywannin' tap moynına shekem kesip keyininen bólek-bólek tortal ayaqlarına shekem kesip shıǵıladı. Topır usılda shkafinin' esigin eki tárepke ashqan sıyaqlı, terisinen ajratıladı. Kesilgen teri bóleksheleri joqarıǵı hám tómengi tárepden ilgeshek menen fiksatsiyalanadi.
Instrumentler basqasına almastırilg’annan son’, qarın boslig'i ashıladı. Bunın' ushın qarın boslig'i diywali diagfragmasi astinan baslap aq liniya boylap tos súyegine shekem kesiledi. Qarın boslig'inin' diywal múyeshlerinen tartqan halda shettegi bólekke fiksatsiyalanadi.
Virus saqlawshı material retinde qarın boslig'inan (mayda haywanlardan pútkilley organ ) bawır, talaq, búyrek, shajırqay, limfa túyinleri, patologoanotomik ózgerisler bolsa isheginin' bir bóleginen de alınadı. Tós boslig'in ashıwda onin’ qattı diywaldan ibarat ekenligi inabatqa alınadı. Bul boslıqtaǵı organlarǵa túsiw ushın bul jerdegi “Qaqpaqdi” alıw kerek. Bunın' ushın qabırǵalar kesesine kesilip tós súyegi de birgelikte alıp taslanadı (19, 20 -súwret).
Haywanlar qarın tárepi menen jatg’izilib ornastirilgannan son’ gelle súyegi de moynına dezinfeksiyalawshi eritpe menen islew beriledi. Gewde oǵına perpendikulyar halda qulaq artınan baslap tap shep hám oń kózge shekem kesiledi. Teri, qulaqlar menen birgelikte kesip alınıp bas súyegi jalan’ashlanib, aldınǵı bólekke taslanadı. Qayshınin' bir ushin bas súyeginin' úlken tesigine keltirip suyeklerinin' shep hám oń táreplerine qaray kesiledi.
19- Súwret. Qarın hám tós boslıqların ashıw tártibi.
20- Súwret. Bas súyeki boslıqların ashıw tartibi.
Keyininen kóz aralıǵindaǵı suyek kesilip, barlıq kesilgen jeri ajıratıp alınadı. Egerde bas súyegi qalıń bolsa, joqarıdaǵı kórsetpe tiykarında arralanadi. Jumsaq jag’ilg’an ketetuǵın konsistensiyaga iye bolǵan Haywanlardin’
mıyı, bas súyekinin' hasası qayshınin' ushi menen kóterilip bas mıy nervleri qirqilg’annan son’, ajıratıp alınadı.
Virus saqlawshı materialǵa tiykarǵı talap sonnan ibarat ol ozınin' quramında maksimal halda virustı saqlawı kerek, bul bolsa virusdin' tropizmin belgileydi. Málim bir túrdegi kletkalarda olardın' kóbeyiwi Haywanlardin’ sol organında virus olardın' toplanıwınan dárek beredi. Haywan jarıp ko'rilgennen son’, qaysı shólkemlerinde patologoanatomik ózgerisler bar ekenligine qaraladı hám sol orında virustı saqlawı múmkin dep aldınan aytıladı. Ózgeriwge dus kelgen organlardan virus saqlawshı material retinde paydalanıladı. Usınıń menen birgelikte, bul maqsette zálellengen organlarnin' regionar limfa túyinlerinen de alınadı.
Pnevmotrop viruslar juqtırılǵan haywanlardan virus saqlawshı material retinde ókpe, ókpe aralıǵı limfa túyinleri, traxeyadan alınadı.
visserotrop viruslar qarın boslig'idagi parenximator organlardan, bawır, talaq, shajırqay limfa túyinleri hám ishek diywallarında toplandı.
Neyrotrop viruslardı teksergende virus saqlawshı material bas miyden eger kerek bolsa arqa miyden da alınadı.
Hár qaysı alınǵan materialdı eki bólekke ajıratıp, bólek-bólek steril probirkalarǵa jaylastırıladı hám rezina tıǵın menen bekitiladi. Birinshi probirkaǵa jaylastırılǵan patologikalıq material virusologik tekseriw ushın mólsherlengen bolsa, ekinshi probirka daǵı toqıma gistologik tekseriw ushın mólsherlengen boladı. Sonın' ushın bul probirkaǵa kerekli fiksatordan qosıladı. Málim bir infeksiyada virustı mikroskopik usılda ushıratıw ushın tekseriw jumısları alıp barıladı. virustı jaqtılıq, lyuminessent mikroskopda kóriw kerek bolsa, virus saqlawshı organlardan surtpe hám tamǵalar tayarlanadı.
virusqa tán spetsifik ózgerisler organlarnin' hár túrlı bólimlerinde jaylasqan bolıwı múmkin. Mısalı, qutırıw keselinde miyden tamǵa tómendegishe tayarlanadı. Mayda Haywanlardin’ bas súyegi ashılǵannan keyin, mıy strukturasın buzbasdan (10 x10 ) shamadaǵı filtr qaǵaznin' ústine qóyıladı. Bul jerde ol bekkem fiksatsiyalanadi. Kóz ushın isletiletuǵın qayshı menen vertikal jaǵdayda miydin' bir bólegi kesilib, jambas tárepdegi qaǵaz ústine qóyıladı.
Keyininen miydin' qalǵan bólegin kesip, aldınǵı kesilgen mıy turǵan qaǵaz ústine gezekpe-gezek jaylastırıladı.
Shep qoldaǵı qaǵazǵa fiksatsiyalangan miydi bir bóleginen alıp oń qol menen maysizlandirilgan buyım áynegi tiygizilip tamǵa tayarlanadı.
Do'stlaringiz bilan baham: |
