Tema: Kásiplik etika – kásip ruwxıylıǵınıń ózegi sıpatında Temanıń jobası

3. Kásiplik etika principleri
Kásiplik etika adamlardıń issheńlik qarım-qatnasıqlarındaǵı óz-ara múnásibetti tártipke saladı. Kásiplik etika negizinde belgili bir normalar, talaplar, principler jatadı.
Principler – bul abstraktlastırılǵan, ulıwmalastırılǵan túsinikler bolıp, olar ózlerine tayanǵanlarǵa issheńlik tarawında óz minez-qulqın, óz is-háreketlerin durıs qáliplestiriwge imkaniyat beredi. Principler qálegen shólkemniń konkret xızmetkerine qararlar, qılwalar, is-háreketler, óz-ara tásirler hám t.b. ushın konceptual etikalıq platforma jaratadı.
Miynetke professionallıq qatnas principi. Professionallıq bir qıylı dárejede xızmetkerdiń arnawlı bilimler (kónlikpeler, eplilikler) dárejesine de, mádeniyatlılıq, morallıq dárejesine de qatnaslı princip sıpatında qáliplesedi. Zamanagóy qánige tek ǵana ilham menen emes, al óz háreketleriniń adamlar ushın aqıbetlerin elesletken halda jumıs isleydi.
Korporativlik. Bul ajıralǵanlıq (izolyaciya) hám kásiplik birlespeler (korporaciyalar) sheńberlerinde tar toparlıq máplerge sadıqlıq. Korporativlik tómendegilerde kórinis tabadı:
a) barlıq kásipler ushın kásiplik sırdı hám konfidenciallıqtı saqlaw ulıwmalıq bolıp tabıladı;
b) «cex birdemliginiń» kórinis tabıwı – hár qanday shárayatta da «ózlerimizdikilerge» járdem hám qorǵaw;
v) variativliktiń sırtqı tárepiniń orın alıwı. Ol dástúrlerde, úrp-ádetlerde, sırtqı kóriniste, kiyimde kórinis tabadı – bulardıń kásiplik simvollar rolin atqaradı (mısalı, emshilerdiń aq kiyimi, monaxlardıń qara kiyimleri, sud`yalardıń mantiyaları, muǵallimlerdiń qatań formalı kiyimleri hám shash túrmekleri, áskeriy forma hám parıqlaw belgileri hám t.b.)
Joqarı ádep-ikramlılıq qádiriyatlar. Joqarı ádep-ikramlılıq qádiriyatlarǵa ámel kılıw principi hár qıylı kásiplik etikalarda óziniń specifikalık ózgesheliklerine iye boladı.
Solay etip, kóplegen kásiplik etikalarda ómir mazmunı menen sáykes keletuǵın kásiplik parız hám juwapkershilik kibi qádiriyatlar globallıq xarakterge iye boladı.
YUridikalıq ámeliyatta jaqsılıq hám jamanlıqtıń, medicinada azaplanıw hám hámdártlik óziniń túsiniliwiniń, túsindiriliwiniń hám kórinisleriniń ózgesheliklerine iye.