Tema: gul duzilisi, top guller hám olardiń klassifikaciyasi. Joba

5-súwret. Ápiwayı tópguller

Qasnaq topgulida jaylasqan guller birdey uzınlıqtaǵı bandi menen gulpoyaning uchki bóleginde jaylasadı, mısalı, piyazda.

Gulpoyasining uchi etdor tarelkasımon keńeygen topgul sebetshe dep ataladı. Sebetsheni sırtqı tárepden orama japıraqlar qorshap turadı. Mısalı, ayǵabaǵar, qoqio't sıyaqlı osimliklarning gulleri sebetshe topgulga o'rnashgan.
Ǵoza, oqqayin hám tolning shańchili gulleri kúshala topgulga jıynalǵan. Kúshala masaqqa uqsaydı, lekin tiykarǵı gulpoyasining salbırap turıwı menen parıq etedi.


Quramalı topguller.
Geshir, ukrop (shivit), petrushka, shashir hám bodiyon sıyaqlı ósimliklerdiń gulleri quramalı qasnaq payda etedi. Quramalı qasnaq tiykarǵı gulpoyaning uchki bóleginde jaylasqan ápiwayı qasnaqshalardan dúziledi.


Quramalı masaq quramalı qasnaq quramalı shingil
(biyday) (geshir) (nastarin)
6-súwret. Quramalı topguller.

Biyday, arpa, sulı hám biydayiq sıyaqlı ósimlikler topguli quramalı masaq bolıp, ol tiykarǵı gulpoyada jaylasqan ápiwayı masaqshalardan quram tabadı.

Quramalı shingil topguli tiykarǵı gulpoyada jaylasqan shingillar (nastarin, tok) den yamasa masaqshalar (mákkediń shańchili gulleri, salı, sulı ) den ibarat (5-súwret).

Tuqımgershilik qánigesi jáne onıń dúzilisi. Tuqımgershilik qánigesiler jıyındısı ginitsey dep ataladı. Olar 1 yamasa bir neshe mıywe bargchaning qosılıwınan payda boladı. Mısalı : olxo'ri, shaptalında 1, kapustada 2, shoyigul, piyazda 3, alma, nokda 5, lolaqizg'aldoqda 9 - 11 mıywe bargchaning qosıwdan payda boladı.

Paydalanılǵan ádebiyatlar

1. Linda R. Berg. Introductory Botany.-USA: Thomson Higher Education, 2008, 622 p.

2. Xamdamov I. X., Mustanov S. B., Xamdamova E. I., Suvonova G. A. Botanika hám ósimlikler fiziologiyasi (Botanika) sabaqlıq - T., 2013.- 375 b
3. Alimova R. A., Sagdiyev M. T. Ósimlikler fiziologiyasi hám bioximiyası : oqıw qóllanba - T., 2013 - 320 b
4. Belolipov I. v., Axmedov X. A., Buxarav K. X. Botanikadan laboratoriya shınıǵıwları.- T., 2014.- 189 b.
5. Axmedov X. A. Botanika lekciya tekstleri - T. Tas. DA. Ol. 2005 - 98 b.
6. Belolipov I. v., SHeraliev A., Buxarav K. X., Islamov A. M. Ósimlikler morfologiyası :oqıw qóllanba.-Tashkent, MCh J “munis design group” 2007.-99 b.