Тема: Анатомия панинин классификациясы рауажланыу тарийхы хам уйрениу методы

60- súwret. Bas miydiń úlken yarım sharları. 1-mańlay bólegi; 2- tóbe; bólegi; 3- eńse bólegi; 4- sheke bólegi.

Miy túbiniń eń aldınǵı tárepinde miy yarımsharları mańlay bóliminiń astınǵı júzi kórinedi. Olardı bir birinen shuqır jarıq ajıratıp turadı. Bul jarıqtıń eki tárepinde iyiskelew jolı jaylasadı. Iyiskelew jolınıń aldınǵı bólimi (ushı) piyaz sıyaqlı juwanlasqan.

Iyiskelew jolınıń aldınǵı juwanlasqan bólimine 15-20 jińishke aq jipke uqsas talalar kiredi. Bul jipshelerge iyis seziw nervi delinedi. Iyis seziw jolı úshmúyeshliginiń arqa tárepinde júdá kóp mayda tesikli tegislik bolıp, oǵan aldınǵı ilme tesik zona delinedi. Eki ilme tesik zonanıń ortasında X háribi formasında keń kesispe jaylasıp, oǵan kóriw nervi kesispesi delinedi. Bul kesispeniń, aldınǵı tárepindegi qıyıǵına kelip qosılǵan kóriw nervlerin kóriw múmkin. Kóriw nervleri kesispesiniń arqa tárepinen ishkeriden sırtqa baǵdarlanǵan kóriw jolı ketedi, hám usı jerde eki tárepten kórinip turǵan miydiń sheke bólekleriniń astına kirip ketedi. Kesispeniń arqa tárepine kúlreń, tóbe tiyip turadı. Bul tóbe tómenge qaray voronka sıyaqlı tarayıp dawam etedi, hám usı voronka ushında miy artıǵı - gipofiz jaylasadı. Kúlreń tóbeniń arqasında shar tárizli aqshıl reńdegi eki dóńdi kóriw múmkin. Bular sorıǵısh tárizli deneler delinedi. Bul denelerdiń eki qaptal tárepinde juwan aq tosıqlar siyaqlı miy ayaqshaları jaylasqan. Bul ayaqshalar aldınan arqaǵa, sırttan ishkerige qaray qıysıq jaylasqan, olardın bir-birine jaqınlasıwshı arqa
ushları (bólimleri) Varoliy kópirine barıp tarqalǵan. Ayaqshalar arasındaǵı sorıǵısh tárizli denesheler arasında tórt múyeshlik tárizli shuqırlıq bolıp, oǵan ayaqshalar arasındaǵı shuqır delinedi. Bul shuqırdın túbinde tamırlar ótetuǵın mayda tesikler bolǵanı sebepli, onı arqadaǵı ilme-tesik zona dep ataydı.
Varoliy kópiriniń artında uzınsha miy turadı. Uzınsha miy óziniń aldınǵı keń (juwan) bólimi menen, Varoliy kópiriniń arqa shetine taqaladı, arqa bólimi bolsa, bas miy tusınan adewir sırtqa shıǵıp, arqa miy menen qosılıp ketedi.
Varoliy kópiri menen uzınsha miydiń juwan bóliminiń eki qaptal tárepinen miyshe yarım sharları kórinedi.
Miy túbin úyrengende, jáne bir aytıp ketetuǵın nárse, onnan shıǵatuǵın 12 jup bas miy nervleriniń, hámmesin miy túbinde kóriw múmkin. Bas miydiń dúzilisin úyrenip, onı tómennen joqarıǵa sanaǵanda (1. Uzınsha miy, 2. Artqı miy,
3. Orta miy, 4. Aralıq miy, 5. Aqırǵı miy), bes bólimnen ibarat ekenligi belgili boladı.