Tayanch tushunchalar: didaktika, ta’lim tizimi, ta’lim maqsadi, ta’lim vositalari, bilim ko’nikma, malaka Key words

II. TA’LIM-TARBIYaNING BIRLIGI TAMOYILI

Ta’lim va tarbiyaning o’zaro bog’liqligi isbot talab etmaydigan haqiqatdir. Har qanday bilim ma’lum tarbiyaviy ta’sirga ega va har qanday tarbiyaviy tadbir o’zida bilim asosini aks ettiradi. Bu hayotiy qonuniyat bo’lib biz ta’lim jarayonida uni hisobga olishimiz lozim. Ta’lim jarayonida o’tilayotgan katta va kichik mavzularning mazmunidan kelib chiqadigan tarbiyaviy tomonlarini to’g’ri belgilash va uni ta’lim bilan birga bir butunlikda amalga oshirishni ta’minlash juda qulay. Chunki tarbiya his-xayajon va amaliy hayot bilan chambarchas bog’liq. Bu esa bilimlarni puxtaroq o’rganishga yordam beradi. Bilimlar esa bilimlarni ana shu tarbiyaviy jihatlarni mustaxkamlashga ta’sir etadi. Bilimlar hayotni, hayotiy qonuniyatlarni bilishga xizmat qilsa, tarbiya ana shu hayotga nisbatan to’g’ri munosabatni tarkib topishini ta’minlaydi. Demak, bir butun ta’lim jarayonida ikki o’zaro bog’liqlik hayotini bilish va unga bo’lgan munosabatni tarkib toptirish jarayoni sodir bo’lar ekan. Ta’lim-tarbiyaning birligi ta’lim jarayonini to’g’ri tashkil qilishga va o’qitishga xilma xil metod va uslublardan foydalana olishga ko’p jixatdan bog’liq. Ta’lim bilan tarbiyaning birligini ta’minlamoq uchun: a) bayon qilinayotgan o’quv materiallarning mazmunini ham ilmiy ham g’oyaviy jihatdan to’g’ri tashkil qilinishi; b) o’qitilayotgan mavzuning ilmiy va tarbiyaviy moxiyatini ochib berilishi, ta’lim jarayonida ma’lumotlardan fodalanish imkoniyatini yaratilishi; v) bayon qilinayotgan ilmiy bilimlarning puxta va mustaxkam o’zgartirilishi va turmushda unga amal qilinishi; g) ta’limda muammoli jarayonni vujudga keltirish o’quvchi-talabalarning qiziqishlari faollik va tashabbuskorlikni ta’minlashga e’tiborining kuchaytirilishi; d) ta’lim jarayonida o’quvchi-talabalarning uyushqoqligini intizom­lik va javobgarlikni sezish o’zaro yordam xislarini tarbiyalanishi­ni ta’minlash zarur.