Ташқи кўрикдан ўтказиш (соматоскопия) Ишдан мақсад: Организмни ташқи кўрсаткичларини аниқлаш. Ишнинг бориши

Одам танасининг антропометрик (соматометрик) кўрсаткичлари
Ишдан мақсад: Одам танасининг антропометрик (соматометрик) кўрсаткичлари ўрганиш.
Ишнинг бориши:
1. Кўкрак айланасини ва бўй узунлигини ўлчаш.
2. Билак, сон ва тоз айланасини ўлчаш.
3. Баҳолаш индекслари.
4. Эгилувчанлик ва ҳаракатчанликни ўлчаш.
5. Бўғимларда ҳаракатчанлик (егилувчанлик) даражасини баҳолаш учун
тестлар
6. Хулоса.
Керакли жиҳозлар: сантиметрли тасма, тана конституциясига оид расм ва плакатлар.
Жисмоний жиҳатдан ривожланиш даражаси морфологик ва функсионал белгиларни ўлчаш асосида, амалда фойдаланилувчи усуллар маълумотлари умумийлиги бўйича аниқланади. Бунда асосий ва қўшимча антропометрик кўрсаткичлар мавжудлиги қайд қилинади.
Асосий антропометрик кўрсаткичлар таркибига – бўй, тана вазни, кўкрак қафаси айланаси (максимал даражада нафас олиш ҳолатида, тинч ҳолатда ва максимал даражада нафас чиқарилган ҳолатда), қўл кафтларининг кучи ва асосий куч (бел мускулларининг кучи) кабилар киритилади. Бундан ташқари, жисмоний жиҳатдан ривожланишнинг асосий кўрсаткичларига тананинг «фаол» ва «нофаол» тўқималари ўртасидаги нисбатнинг аниқланиши (қотма тана, умумий ёғлар миқдори) ва тананинг бошқа кўрсаткичлари хам киритилади.
Қўшимча антропометрик кўрсаткичларга эса – ўтирган ҳолатда бўй баландлиги, бўйиннинг айланаси, қорин ўлчамлари, бел ўлчами, сон ва болдир ўлчамлари, елка ўлчами, кўкрак қафасининг сагиттал ва фронтал диаметри, қўл узунлиги ва бошқалар киритилади. Шундай қилиб, антропометрия усули ўз таркибига узунлик, диаметр, айлана ва бошқа ўлчамларни ўлчашни қамраб олади.
Тик турган ҳолатда ва ўтирган ҳолатда бўйнинг узунлиги бўй ўлчаш мосламаси билан аниқланади. Бўй узунлигини ўлчаш давомида мижоз вертикал жойлаштирилган устунга орқасини текизган ҳолатда жойлашади, оёқларининг товон қисми мосламанинг қуйи таг қисмига тегизилади, шунингдек думба соҳаси ва кураклар ўртасидаги соҳа ҳам ўлчаш мосламаси устунига тегизилган ҳолатда бўлиши талаб қилинади. Асбобнинг ўлчов мосламаси (планшет) бош соҳасига теккунига қадар силжитилади.
Ўтирган ҳолатда тана бўйини ўлчашда махсус скамейкага ўтирилади, вертикал ҳолатда жойлаштирилган ўлчов устунига думба соҳаси ва кураклар ўртасидаги соҳа тегизилади.