Tasdiqlayman” Tabiiy fanlar fakulteti dekani K. A. Saparov

Qishloq xo’jaligi Markaziy Osiyo davlatlari iqtisodiyotining eng muhim va oldindan mavjud ishlab chiqarish tarmog’i bo’lib, aholini oziq–ovqat mahsulotlariga, yengil va oziq–ovqat sanoat tarmoqlarini esa xom ashyoga bo’lgan ehtiyojini ta’minlaydi.
Markaziy Osiyoda dehqonchilik tarmoqlari qishloq xo’jalik mahsulotlarining asosiy qismini yetkazib beradi. Respublikalarda dehqonchilikning tarkibi ham bir– birlaridan farqlanadi. Jumladan, Qozog’iston, Qirg’izistonda donchilik muhim o’rinni egallaydi. O’zbekiston, Turkmaniston va Tojikistonda sug’orma dehqonchilik, uning muhim tarkibiy qismi bo’lgan paxtachilikning ahamiyati juda katta. Qozog’iston, Qirg’iziston va Turkmanistonda esa qo’ychilik ilg’or soha. O’zbekiston, Tojikiston respublikalarida qo’ychilik bilan birga qoramolchilik, tuyachilik, pillachilik, asalarichilik, yilqichilik ham muhim tarmoqlar hisoblanadi.
Qozog’iston respublikasida hozirgi vaqtda 17,8 mln boshdan ziyod qo’y va echkilar bor. Qoramolchilik chorvachilikning ikkinchi tarmog’i hisoblanib, uning soni 5,6 mln boshdan ortiqdir. Respublikada dehqonchilik qilinadigan maydon 34 mln.ga bo’lib, uning 2/3 qismiga bahorgi bug’doy, arpa, tariq, makkajo’xori, sholi, qolgan qismiga paxta, qand lavlagi, kartoshka va yem–hashak ekinlari ekiladi.
Qirg’iz Respublikasida dehqonchilikning yetakchi tarmog’i donchilik bo’lib, barcha ekin maydonlarining 1/2 qismida donli ekinlar yetishtiriladi. Texnik ekinlardan paxta, tamaki, qand lavlagi ekiladi. Chorvachilikda mayin junli qo’ychilik ustunlik qiladi.
Turkmanistonda sug’orma dehqonchilik ustunlik qiladi va sug’orib ekiladigan yerlar maydoni 1,3 mln. ga. dir. Donchilik va paxta yetishtirishga ixtisoslashgan. Chorvachilikda qorako’lchilik va yilqichilik yetakchi tarmoqlar hisoblanadi.
Tojikistonda paxtachilik, donchilik, bog’dorchilik tarmoqlari muhim tarmoqlar hisoblanadi.
O’zbekiston Respublikasida dehqonchilikda paxtachilik va donchilik yetakchi tarmoqlar hisoblanadi. O’zbekiston jahonda yalpi paxta hosili yetishtirish bo’yicha 4– 44 o’rinda, paxta tolasi eksporti bo’yicha 2–o’rinda (AQShdan so’ng) turadi. Dehqonchilikda shuningdek, lavlagikorlik, mevachilik, uzumchilik, polizchilik, sabzavotchilik, chorvachilikda qoramolchilik, qo’ychilik, asosan qorako’lchilik, echkichilik, parrandachilik, yilqichilik, tuyachilik, asalarichilik, pillachilik tarmoqlari ham ahamiyatli.