“Tasdiqlayman ” Buxdu agronomiya va biotexnologiya fakulteti dekani: H. T. Artikova

stress – noqulay omillar ta’siridan organizmda paydo bo‘ladigan nospetsifik o‘zgarishlar yig‘indisi.
sug‘orish normasi – qishloq xo‘jalik o‘simliklarini vegetatsiya davomida ta’minlash uchun sarflanadigan suv miqdori. u quyidagi formula bilan aniqlanadi: e=ap+w+m
sug‘orish usullari – asosan uch xil bo‘ladi: 1) yomg‘irlatib sug‘orish, 2) egatlar orqali sug‘orish, 3) yoppasiga bostirib sug‘orish.
sukkulentlar – tanasi qalin etli, sersuv poyasida yoki bargida suv saqlaydigan ko‘p yillik o‘simliklar. ularning ayrimlari suvni poyasida saqlaydi (kaktuslar). suvni poyasida saqlovchilarning barglari tikanlarga yoki tangachalarga aylangan, barg vazifasini yashil, etdor poyalar bajaradi.
suvning o‘lik zapasi – o‘simliklar o‘zlashtira olmaydigan suvlar. o‘lik zapasning miqdori odatda tuproq turiga va tarkibiga qarab o‘zgarib turadi.
suv sarflash tezligi – ma’lum vaqt ichida sarflangan suv miqdorini o‘simlik tanasidagi umumiy suv miqdoriga bo‘lgan nisbati. bu ko‘rsatkich 10-80% atrofida bo‘ladi.
transvakuolyar – suvning hujayra shirasi orqali harakatlanishini bildiradi. hujayraga suvning kirishi va harakatlanishi to‘la hujayra shirasining osmotik bosimiga bog‘liq. osmotik bosim qancha yuqori bo‘lsa, bu harakat ham shuncha faol bo‘lishi mumkin.
tuproqning to‘la nam sig‘imi – tuproqning to‘la nam bilan ta’minlanish qobiliyati. to‘la nam sig‘imi ham tuproq turlariga va tarkibiga qarab o‘zgarib turadi.
turgor – tirik hujayra po‘stining to‘la suv bilan ta’minlanishi natijasida tarang turishi.
turgor bosim – hujayra po‘stining taranglanishi natijasida hosil bo‘lgan va ichkariga itaradigan kuch.
fiziologik qurg‘oqchilik – tuproqda o‘simliklarni ta’minlash uchun etarli miqdorda suv bo‘lsa ham uni ayrim sabablarga ko‘ra o‘simliklarning o‘zlashtira olmasligi bilan xarakterlanadi. bu holatni sho‘r tuproqlarda va tuproq muhiti o‘zgarganda kuzatish mumkin.
fiziologik quruq tuproqlar – tuproqdagi konsentrik eritma tarkibida suvning ko‘p bo‘lishiga qaramay, bu suvdan o‘simlik foydalana olmaydi. bunday tuproqlar fiziologik quruq tuproqlar hisoblanadi.