инкассаторларига топшириш тартиби
Тунги сменанинг катта оператори станция ёпилганидан сўнг станция ишига якун ясайди ва инкассаторлик халталарини станция рақамини ёзган ҳолда банкга топшириш учун тайёрлайди.
Пуллар қайта саналади ва 100 донали бир хил купюрали даста қилиб тахланади. Станция кассасига қабул қилинган жуда ифлос, йиртилган ва елимланган, бўёқ тўкилган, четлари узилган, емирилган ва ёғли доғлар мавжуд бўлган пуллар йўловчиларга қайтим сифатида қайтарилиши мумкин эмас бўлиб, улар эскирган пуллар сифатида алоҳида қадоқда тушум билан бирга банкга қайтарилади.
Пул тушуми солинган халталар катта операторнинг станция пломбиратори ёрдамида асосий пломба билан пломбаланиши лозим. Пломбиратордаги ёзув аниқ ва равшан, пломбаланадиган чилвир эса мустаҳкам бўлиши керак.
Ҳар бир банк сумкаси (қопи)га илова қилинган ҳужжат (ведомость) лар (нусха кўчирувчи қоғоз орқали 3 нусхада) тушунарли хуснихат билан тўлдирилади ва станциянинг катта оператори ва станция (марказлаштириш пости) бўйича навбатчи томонидан имзоланади.
Илова қилинган ведомостнинг биринчи нусхаси пул тушуми солинган банк халтасига солинади, иккинчи нусха қоп билан биргаликда инкассаторга топширилади, учинчи нусхада эса инкассатор қопни қабул қилгани ҳақида тасдиқлаб имзо қўяди, сана ва қабул қилиб олинган қопнинг рақамини қайд қилиб, муҳр билан тасдиқлайди.
Катта оператор йиғувчи инкассатордан ведомостнинг учинчи нусхасини олганидан сўнг ведомостнинг учинчи нусхасидаги имзони шахсни тасдиқловчи гувоҳномадаги ва пул тушумини олишга ҳуқуқ берувчи ишончномадаги имзолар билан солиштиради.
Инкассаторларга пул тушумини топшириш тартиби
Пул тушумининг инкассацияси Республика инкассация бирлашмасининг инкассаторлари томонидан ҳар куни амалга оширилади.
Йиғувчи инкассатор станцияга келган заҳоти катта оператор ундан фотосуратли шахсни тасдиқловчи гувоҳнома, пул тушумини олиш ҳуқуқини берувчи ишончнома, ушбу станциянинг ташриф карточкаси ва станциянинг рақами ёзилган бўш банк қопларини талаб қилиши шарт.
Катта оператор йиғувчи инкассаторга пул солинган қопларни ва илова қилинган ведомостлар (иккинчи ва учинчи нусхалар)ни тақдим этади. Инкассатордан ведомостнинг учинчи нусхасини олади ва инкассация хизмати ва банк томонидан тасдиқланган станция пломбираторининг босилган изи намунасини тақдим қилади.
Катта оператор ташриф карточкасида қўйилган инкассация санасига мувофиқ бўлган сон қаршисида йиғувчи инкассаторнинг келиш вақтини соат ва дақиқаларда ёзади, топширилган қопларнинг миқдорини сўзлар билан кўрсатади (агар битта қоп топширилса, унинг рақами), топширилган пуллар миқдори, йўувчи инкассаторлар томонидан олиб келинган бўш қоплар сони (сўзлар билан ёзилади) кўрсатиладива ўз имзосини қўяди.
Катта оператор йиғувчи инкассаторга топширилган қопларни “Пул қоплари ва нақд пуллар китоби”да қайд этади ва илова ведомостининг нусхасини (учинчи нусха) махсус папкага тикиб қўяди.
Қопни қабул қилганда йиғувчи инкассатор қуйидагиларни текширади:
а) қопларнинг созлиги ва бутунлиги;
б) унинг тўғри пломбаланганлиги (пломба қўйилган чилвирнинг бутунлиги, пломба изининг аниқлиги, унинг намунага мослиги);
в) топширилаётган ва қабул қилинаётган қоплар рақамларининг, ташриф карточкасида кўрсатилган, илова ведомостининг иккинчи ва учинчи нусхаларида кўрсатилган рақамларга мувофиқлиги;
г) маъсул шахс имзоси;
д) ташриф карточкасида кўрсатилган тушум суммасининг, илова ведомостининг иккинчи ва учинчи нусхаларида кўрсатилган суммаларга мувофиқлиги; рақамлар ва сўзлар билан ёзилган сумманинг бир-бирига тўғри келиши, уинчи нусхани имзолайди, сана, қабул қилиб олинган қопнинг рақамини қўяди ва уни муҳр билан тасдиқлайди, сўнгра бўш қопни станциянинг катта операторига топширади.
Икки ва ундан ортиқ қопларни қабул қилганда йиғувчи инкассатор илова ведомостининг иккинчи ва учинчи нусхаларида қайд қилинган ёзувлар бўйича қопларнинг сони ва тушумнинг умумий суммасини ҳар бир қабул қилинаётган қоп учун текширади.
Қоп бузилгани ёки йўл ҳужжатларининг нотўғри тўлдирилгани аниқланганда пул тушуми солинган қопларнинг қабул қилиниши тўхтатилади.
Йиғувчи инкассатор иштирокида фақат тўғирланиши йиғувчи инкассаторларнинг йўналишдаги иш жадвалининг бузилишига олиб келмайдиган хато ва нуқсонлари бартараф қилинади.
Қолган ҳолатларда пул тушуми солинган қопларнинг катта оператордан қабул қилиниши такрорий ташриф вақтида амалга оширилади ва бу ҳақида ташриф карточкасида тегишли қайд қилинади.
Хато ва нуқсонларни йиғувчи инкассатор иштирокида бартараф қилиш имкони бўлмаса, такрорий ташриф вақтида қопларни топшириш учун катта оператор қуйидагиларни бажариши лозим:
комиссия (катта оператор, станция бошлиғи ёки унинг ўрнини босувчи шахс ва комиссиянинг учинчи аъзоси) иштирокида қопни очиш, уни очиш сабаби ва қайта санаш натижаси кўрсатилган далолатномани тузиш;
янги йўл ҳужжатларини расмийлаштириш.
Йўл ҳужжатларининг тўғри тўлдирилганига алоҳида эътибор бериш зарур, чунки камомад ёки ортиқча маблағларни бериш ҳолатлари банкда пулларни қайта санаш ва уларни ҳисоблашнинг секинлашига олиб келади.
Илова ведомостларидаги ёзувлар фақат кўк рангли шарикли ручка ёрдамида эҳтиёткорлик билан, аниқ ва равшан киритилади, штрих ёрдамида ёки елим билан ёпиштириш орқали бирор-бир тузатишларни киритиш таъқиқланади.
Қопда камомад ёки ортиқча пуллар, шунингдек қалбаки ва тўловга яроқсиз пуллар аниқланганда, банкда тарафлар учун мунозарага ўрин қолдирмайдиган ва мажбурий бўлиб ҳисобланган белгиланган шаклдаги далолатнома тузилади.
Do'stlaringiz bilan baham: |