Tarmorlarni rejalashtirish 12 bob indd

Jismoniy topologiya— ya’ni komp’yuterlarni o‘zaro joy- lashishi va kabellarni o‘tkazish sxemasi. Bu ma’noda, masalan, passiv yulduz aktiv yulduz topologiyasidan farq qilmaydi, shuning uchun ko‘p hollarda faqat «Yul- duz» deb yuritiladi.

Mantiqiy topologiya— ya’ni komp’yuterlar o‘zaro aloqa strukturasi va signalning tarmoqda tarqalish belgilaridir. Bunday ta’rif topologiyaning ancha to‘g‘ri ta’rifidir.

Axborot almashinuvini boshqarish topologiyasi — bu alohida komp’yuterlar o‘rtasidagi axborot almashish huquqi, ketma-ketligi va prinsiplari.

Axborot topologiyasi — bu tarmoqdan uzatilayotgan ax- borotlar oqimining yo‘nalishi.

Mavzu uchun, jismoniy va mantiqiy topologiyali «Shina» tarmog‘i axborotlarni uzatish uchun estafeta usulidan foydalani- shi mumkin (ya’ni bu halqa ma’nosida) va bir vaqtning o‘zida barcha axborotni alohida ajratilgan bir komp’yuterdan uzatishi ham mumkin (ya’ni bu yulduz ma’nosida). Mantiqiy topologi­yali «Shina» tarmog‘i, jismoniy topologiyali «Yulduz» (passiv) va «Daraxt» (passiv) ko‘rinishga ham bog‘lanishi mumkin.
Jismoniy, mantiqiy va boshqarish topologiyali har qanday tarmoq axborot topologiyasi ma’nosida yulduz deb hisobla- nishi mumkin, agarda bir server va bir necha mijoz asosida yig‘ilgan tarmoq bo‘lsa, faqatgina shu server bilan aloqa qili- nadi. Bu holda tarmoqning buzilishga barqarorlik darajasining
kamligi haqidagi fikrlar markazdagi buzilishlarning sababi de- yish adolatli bo‘ladi (bu holda — server).
Xuddi shuningdek, har qanday tarmoq axborot ma’nosida shina topologiyasi deb atalishi mumkin, agarda u bir vaqtning o‘zida server va shuningdek, mijoz bo‘ladigan komp’yuterlar yordamida qurilgan bo‘lsa. Har qanday boshqa «Shina» hol- lari kabi, alohida komp’yuterlarning buzilishi bunday tarmo- qqa kam ta’sir qiladi.
Markaziy hisoblash tarmoqlar topologiyasi haqidagi tahlilni tugatar ekanmiz, ta’kidlab o‘tish kerakki, tarmoq turini tan- lashda topologiyaning turi asosiy omil bo‘la olmaydi. Muhim omillar, masalan, tarmoqni standartlik darajasi, axborot al- mashish tezligi, abonentlar soni, qurilmalarning narxi va tan- langan dasturiy ta’minot bo‘la oladi. Lekin, boshqa tomondan olib qaraganimizda, ba’zi tarmoqlar turli bosqichda turli to- pologiyalarni ishlatish imkonini beradi. Endi tanlash bu bobda o‘tilgan barcha fikr va mulohazalarni hisobga olgan halda bu- tunlay foydalanuvchining zimmasiga tushadi.