Tarmorlarni rejalashtirish 12 bob indd

1.9-rasm. Yulduz-halqa topologiyasi.

amalga oshiriladi. Keltirilgan topologiyada biri biri bilan ulan- gan va magistral deb atalgan tayanch shina hosil qilingan bir necha konsentratorlar ham ishlatilishi mumkin.

U holda har bir konsentratorlarga alohida komp’yuter yoki shina sigmentlari ulanadi. Shunday qilib tarmoqdan foydalanu- vchi shina va yulduz topologiyalarini afzalliklaridan mohiro- na foydalana olish va tarmoqqa ulangan komp’yuterlar soni- ni oson o‘zgartira olish imkoniga ega bo‘ladi. Yulduz-halqa (Star-ring) topologiya holatida halqaga komp’yuterlarni emas, maxsus konsentratorlarni (1.9-rasm) ulab, konsentratorlarga komp’yuterlarni ikkita aloqa yo‘li orqali yulduzsimon qilib ula­nadi. Aslida tarmoqdagi hamma komp’yuterlar yopiq halqaga ulanadi, chunki konsentrator ichida hamma aloqa yo‘llari yopiq halqani hosil qiladi (1.9-rasmda ko‘rsatilgandek). Bu topologiya yulduz va halqa topologiya afzalliklarini birlashtirish hamda, barcha ulanish nuqtalarini bir joyga jamlash imkonini yaratadi.
Topologiya tushnchasining ko‘p ma’noliligi. Tarmoq to­pologiyasi komp’yuterlarni faqat jismoniy o‘rnini emas, bun- dan ham muhimroq komp’yuterlar orasidagi ulanish turlari va tarmoqda signallarni tarqatish xususiyatini belgilaydi. Aynan komp’yuterlarning ulanish turi tarmoqning buzilishga barqaror- lik darajasini, tarmoq qurilmalarini murakkablik darajasini, ax- borot almashish usullarini qaysi biri mos tushishini, foydalanilishi mumkin bo‘gan axborot uzatish vositalari (aloqa yo‘li), tarmoq- ni ruxsat etilgan o‘lchami (abonentlar soni va aloqa yo‘lining uzunligi), elektr energiyasini moslash va ko‘p boshqa masala- larni aniqlab beradi. Tarmoq tarkibiga kirgan komp’yuterlarni jismoniy o‘rni tarmoq topologiyasini tanlashga umuman olgan- da kam ta’sir ko‘rsatadi, har qanday komp’yuterlarni joylashish holatidan qat’iy nazar oldindan tanlangan topologiya bo‘yicha xohlagan vaqtda ulash mumkin (1.10-rasm).