Тақризчилар: доцентлар Н

Ўша даврда (ўрта асрларда) Ж.Ж.Руссо авторитар 
тарбияга қарши эркин тарбия назариясини илгари сурди.
У ва 
унинг издошлари болани ҳурмат қилиш лозим, уни чегаралаб, 
тўсиб, бўғиб қўймаслик керак, балки боланинг табиий 
ривожланишини ҳар томонлама рағбатлантириб, қувватлаб туриш 
зарур, деб ҳисоблайдилар. Ушбу тарбия назарияси дунёнинг 
турли мамлакатларида ўзининг ривожини топди. Ҳатто бугунги 
кунда ушбу назария Европа мамлакатларидан Англия, Франция, 
Белгия, Россияда кенг тарқалиб, бола тарбиясида унинг 
табиатидан, танланиш хусусиятидан келиб чиқиш керак, деган 
фикрлар айтилмоқда. 
Ҳозирги замон педагогикасидаги асосий оқимларни 
ўрганиш шунга олиб келяптики, тарбия жараёни тушунчаси, 
бу тарбияланувчига тўғридан-тўғри таъсир этиш ёки қатор 
талабларнинг бажарилишини ташкил этиш тарзида мажбурий 
характер касб атамаслиги керак, балки тарбиячи (ота-она, 
ўқитувчи, жамоатчилик) билан тарбияланувчининг ўзаро 
ижтимоий ҳамкорлик қилиши уларнинг ривожланиб борувчи 
муносабатларини англатади. Бу ўринда педагог мақсади 
ўқувчи фаолиятининг маҳсули сифатида белгиланиши керак. 
Шунингдек, мақсад ўқувчилар фаолиятини ташкил этиш (бу 
ўринда ташкил этиш мажбурий, кўрсатма, буйруқ тарзида эмас) 
орқали ҳам амалга оширилади. Фаолият натижасига баҳо бериш 
ҳам, тўғридан-тўғри, маълум, қатьий мезон кўринишида эмас, 
балки фаолият натижаси ўлароқ, бола хулқи, дунёқараши, 
онгидаги сифат ўзгаришларига эътибор бериш, муҳокама, таҳлил 
этиш, хулоса чиқариш каби кўринишларда, шунингдек, ўз-ўзига 
баҳо бериш, фаолиятга танқидий муносабат каби тарзда йўлга 
қўйилиши керак. 
Шу нуқтаи назардан тарбия жараёнида тарбиячи 
тарбияловчи тарзида эмас, бевосита шу фаолиятнинг 
иштирокчиси сифатида қатнашиб, ўз ролининг таъсирини