Tarix-7 2017.(Uzb). indd

33-rasm. Alkuin

---

42
I BOB. O RTA ASRLARNING IL K DAVRI
birinchi m uallim degan sharafli n o m bilan sh u h rat qo- 
zonadi»2.
V izan tiy an in g iq tiso d iy tara q q iy o ti eh tiy o jlari yangi 
o ‘quv va ilm iy m arkazlarni vujudga keltiradi. K onstan- 
tinopolda IX asrda M agnavr oliy maktabi, XI asr o ‘rta- 
larid a h u q u q sh u n o slik va falsafa fa k u ltetlarid an ib o rat 
universitet ochiladi. Poytaxtda oliy tibbiyot m aktabi ham
faoliyat yuritar edi.
V izantiyada tarix, geografiya va 
tabiiy fanlar ham rivojlangan. O ‘rta 
asrda Vizantiyaga shuhrat keltirgan 
shishasozlik, kulolchilik, b o ‘yoqlar 
ta y y o rla s h s irla ri a n tik d a v rd a n
34-rasm. «Grek olovi» 
saq lan ib kelgan. V II a srd a ixtiro
qilingan 
«grek olovi»
Vizantiyaning 
dengiz janglaridagi muvaffaqiyatlarini ta ’minlagan.
T arix ch ilar o ‘zlari ish tiro k etgan v o q ealarn i batafsil 
bayon etardilar. Geograflar esa xarita va shahar chizmasini 
chizardilar. O ‘sha vaqtlarda Yevropaning boshqa qismida 
bunday ishlar qilinmagan edi.
“
«G rek olovi» u lo q tir ila d ig a n y o n u v c h i m o d d a
b o ‘lib, uni neft, oltingugurt, selitra, turli qatron- 
lar aralashm asidan tayyorlashgan. Vizantiya harbiy 
kemalarida foydalanilgan.
Tasviriy san’at va me’morchilik. Vizantiya m adaniyati- 
ning eng m ashhur sohasi tasviriy san’at: mozaika, freska 
va ikonalar yasash b o ‘lgan.
M ozaika (fransuzcha, mosaique — m uzalarga ba- 
g‘ishlangan) — bir xil yoki turli xomashyo (koshin, 
tosh, yog‘och, m arm ar va metall) bo ‘laklaridan ish- 
langan tasvir, naqshinkor m ahobatli (m onum ental) 
bezak san’atining asosiy turlaridan.
2 Islom Karimov. Yuksak m a’naviyat — yengilmas kuch . T.; «Ma’naviyat»,