16-rasm. Vikingiaming
kari t o ‘p lan ard i. E n d i h a r b esh ta
irland monastiriga hujumi
an g l-sak s o ltin c h is in i b o q ish i va
I BOB. O RTA ASRLARNING IL K DAVRI
25
qurollantirishi m ajburiy etib q o ‘yiladi. N atijad a tinim siz
urushlar davrida qishloqning ko‘pchilik aholisi o ‘z ishidan
ajratilmagan. Yangi qoidaga binoan, besh kishi oltinchisini
dubulg‘a, qilich va jang boltasi bilan ta ’minlab, vikingdan
kam qurollantirmagan. Qolaversa, ushbu oltinchi kishi do-
imo m ashq qilishi, jangga tayyorlanishi shart edi. U ning
u ch u n qolgan beshta q o ‘shnisining ishlashi oilasi haqida
o ‘ylam asligi u c h u n h am im kon beradi. Shu tariq a son
jihatidan qisqargan Alferd qo‘shini sifati b o ‘yicha avvalgi-
ga nisbatan sezilarli kuchayadi. Yangi qo ‘shinning paydo
b o ‘lishi bilan jam iyatda ham m uhim o ‘zgarishlar b o ‘ladi.
Jam iyatda professional ziroatchilardan tashqari jangchilar
toifasi vujudga keladi.
A lfred daniyaliklar q a l’alarn i qam al qilishni u n c h a -
lik xush k o ‘rmasligini anglab, o ‘z m ulklari chegaralarida
k o ‘plab q a l’a lar — b urglar b a rp o e ttirad i. Q irol kem a
yasaydigan ustalarni topib, daniyaliklarnikidan qolishmay-
digan kemalarni yasattiradi.
Q iro l A lfred faq a t q o ‘sh in b ila n sh u g ‘u lla n m a g a n .
U o ‘z davrining m a ’lum otli kishisi b o ‘lgan. U esseksda
esa daniyaliklar hujum laridan keyin lotin tilini biladigan
odam lar deyarli qolmagan edi.
U eski angl-saks qonunlarini yozishni va Angliya tari-
xiga oid m a ’lum otlar to ‘plashni buyuradi. Buyuk Alfred
davrida
«Anglosakson solnomasi»
tuzilib, u n d a yilm a-yil
m uhim voqealar qayd etila boshlanadi.
Denloning qaytarilishi. Qirol Alfredning o ‘limidan so‘ng
uning vorislari D enloga hujum boshlaydi. Yangi q o ‘shin
muvaffaqiyatli harakat qilib, X asrning so‘nggi choragiga
kelganda Angliya qirolligi (bu p aytda avvalgi B ritaniya
nom i yangi Angliya atam asi to m o n id a n uzil-kesil surib
chiqarilgan) Daniya qonunlari viloyatini qo‘shib oladi. Bu
davrga kelib, D enloga o ‘rnashgan daniyaliklar m ahalliy
aholi bilan ancha yaqinlashib, aralasha boshlagan edi.
K eyinchalik A ngliyada yan a ichki n izo lar boshlanib,
davlat zaiflashadi. Ayni paytda, D aniya tez yuksala bosh-
laydi. D aniya qirolligi Angliyaga hujum qilgan daniyalik
vikinglarga nisbatan xavfliroq edi. Angliya qirolligi ichki
26
Do'stlaringiz bilan baham: |