Тарих факультети Жаҳон тарихи

Хитойда европаликларнинг пайдо бўлиши.

16 асрнинг 2 ярмида Хитой Японлар агрессиясига қарши оғир кураш олиб боришга мажбур бўлди. Шундай курашлар оқибатида Мин сулоласи самурайлар хужумларини кайтариб шу асрнинг охирида уларни қитъадан хайдаб чиқарди. 16 аср бошларида Хитойга европаликлар кириб кела бошлашди. 1516 йили Канрон портига биринчи бўлиб португал кемалари келди. 16 асрнинг 40-йилларида португаллар Хитой қирғоқларида бир неча колонна барпо қилдилар. Лекин португалларнинг тамагирликларидан ўзбошимчалигидан безор бўлган хитойлар 50 йилларнинг бошида уларнинг ҳаммасини яксон қилди. 1557 йилда босиб олинган Маккоода (кантон) жанубида португаллар конценсиясини олиб, анча мустахкамланиб олишга муваффақ бўлдилар. 16 асрнинг 2 ярми 17 асрнинг бошларида Хитойда Испанлар, Голландлар, Ингилизлар ва Фрацузлар пайдо бўлди. Аммо Мин хукумати чет элликларни бир оз булса ҳам Хитойнинг ичкарисига суқилиб киришга йўл қўймади. 16 аср европа
савдогарларининг Хиндистон ва Индонезия билан савдоларига нисбатан Хитой билан бўлган савдо оборотлари жуда озгина эди. Хитой руслар билан бир марта 16 асрнинг биринчи ярмида алоқа қила бошлади.

XV-XVI асрларда Хитойда зиддиятларнинг кескинлашуви.

15-16 асрларда Хитойда синфий зиддиятлар кескинлашди. Судхурликнинг ѐйилиши, солиқларнинг ошиб бориши, халқнинг норозилигини келтириб чикарди. 1448-1449 йилларда Фуцзянь вилоятида Дэнь Маоци бошчилигида деҳқонлар қўзғолони бўлди. Унинг атрофига ўзи сингари ўн минглаб майда ижарачи деҳқонлар тўпланди. Бу ижарачилар аслида қарам холатига тушган эдилар. қўзғолончилар эски одатдаги рентани талаб қилиб оширилган ижара хаққини тўлашдан бош тортадилар.
16 асрнинг бошларида бундай қўзғолонлар деярли барча вилоятларда бўлиб ўтди. Айни вақтда 15-16 асрларда Хитойда хукмрон синфнинг ўз ичида турли гурухлар кураши давом этаѐтган эди. Мин императорларига яқин бўлган Чиновниклар юқори ва даромадли лавозимларни эгаллаганлар. Уларга феодалларнинг кенгроқ доираси хусусан Шэнший деб номланган олимлар табақаси қарши чиққан.
1506 йили Чиновниклар (махрамлар) марказий бошқарувни бутунлай қўлга олиб уни 1521 йилгача сақладилар кейин 2 гурух ғолиб келди. Чиновниклар моллари таланди, ўлдирилди... лекин 16 асрдан сўнг 17 асрнинг 20 йилларида яна чиновниклар ғолиб чиқдилар.