Talabalari uchun darslik

genlar terapiyasi 
ishJab chiqilgan. Binobarin odam 
genomini t o i a o ‘rganish tufayli undagi irsiy kasalliklami genJar terapiyasi 
yordamida davolash imkoniyatlari yanada ortadi.
4.Tibbiyot genetikasi
Turli mamlakatlarda oikazilgan tadqiqotlar natijasida to ‘plangan statistik 
m aium otlar aholining 5 foiziga yaqini ota-onalari, ajdodlarida ro£y bergan 
mutatsion o £zgamvchanlik tufayli paydo bo ‘lgan turli xil moifologik, 
fiziologik, biokimyoviy kasalliklarga ega ekanligini ko£rsatmoqda. Atrof- 
muhitning ifloslanishi tufayli odamlarda uchraydigan irsiy kasalliklar soni 
yildan-yilga ortib bormoqda.
AStivensonning 
bergan m aium otlariga ko£ra Shimoliy Irlandiyada 
yangi tu gilgan bolalaming 40% irsiy kasallikka chalingan bo‘lar ekan. 
Bularga tabiiy abort natijalari (ular 14% ga yaqin) kirmaydi. Odamlarda 
uchraydigan irsiy kasalliklar ikki toifaga: 
gen kasalliklari va xromosoma
kasalliklariga 
ajratiladi. G en kasalliklari 
N.P.Bochkov, A.I.Zaxarov,
V.I.Ivanov 
klassifikatsiyasiga binoan m onogen va poligen kasalliklarga 
bo‘linadi. Monogen kasalliklar o‘z navbatida autosoma dominant, autosom 
retsessiv va jinsiy xromosoma bilan bog iiq kasalliklaiga ajraladi.

---

Gen kasalliklari nihoyatda ko‘p. Ulaiga misol qilib modda almashinishi 
bilan bog‘liq b o ig a n galaktozemiya, qandli diabet, fenilketonuriya, 
daltonizm, gemofiliya kabi kasalliklarni ohsh mumkin. Xromosoma 
kasalliklari ayanchli oqibatlarga olib keladi. Xromosoma kasalliklariga 
chalinganlar homilalik davridan boshlab nobud boiadilar yoki tug‘ilgandan 
keyin oiadilar. Masalan, odamning 18 xromosomasining uchta boiishi 
natijasida paydo boiadigan 
Edvards sindromidabola
kichik vaznda. chala 
tugilgan, nerv sistemasi rivojlanmagan, bosh suyagi, ko‘z kosalari kichik, 
barmoqlari changak holda boiadi. Hayot kechirish muddati ko‘pincha