Talabalari uchun darslik

i 4 й 1
£
4 i 6 i
nr 
й i i i
6
6
 
6
н i
4
v
i
m
 
(!ПГЪ
4
п
72 - rasm. Autosom dominant belgi (barmoqlaming qisqa bo TishQning
shajara bo*yicha irsiylanishi.
K o‘zlar oraligining yaqinligi, kokzlar kattaligi, og‘izning kattaligi, 
labning do‘rdayganligi, burunning kattaligi, sochning jingalakligi oraliq 
holda irsiylanishi m a iu m boigan. Odamlardagi dal’tonizm, gemofiliya 
kasalliklari jins bilan bogiiq holda irsiylanishi kuzatilgan.
Egizaklar metodi 
- egizaklar deyilganda bir paytda tu g ilg a n

---

organizm lar tushuniladi. Egizaklar kelib chiqishi jih a td a n ikki xil: 
monozigota hamda dizigota bo‘ladi. 
Monozigota egizaklar 
bir otalangan 
tuxum hujayraning embrional rivojlanish davrida bo‘linishidan hosil bo‘ladi. 
Dizigota egizaklar 
esa bir vaqtning o ‘zida ikkita tuxum hujayraning ikkita 
urug‘ hujayra bilan qo‘shilishidan rivojlanadi.
15-jadval
Egizaklarda ayrim belgilarning xshashligi
Belgi-xossalar
Foiz hisobida o ‘xshashlik darajasi
Monozigota
Dizigota
Rang :
Ko‘z
99,5
38
Soch
97
33
Teri
100
45
Shakl:
Soch
100
79
Qosh
100
51
Burun
100
34
Lab
100
65
Quloq
98
20
B a’zan uchta, to ‘rtta tuxum hujayralar bir vaqtda otalanishi mumkin. 
Odatda bir zigotadan rivojlangan egizaklaming genotipi bir xil bo‘lgani 
sababli, ular bir-biriga aynan o ‘xshaydi (15-jadval).
P ro fe sso r S .I.A lix a n y a n va b o sh q a m u a llifla rn in g k e ltirg a n
m aium otlariga ko‘ra 1985-yilda Yer yuzi aholisi orasida 30 mln. dizigota,
15 mln. m onozigota egizaklar borligi aniqlangan. Egizaklarda faqat 
morfologik belgilargina emas, hatto tovush, yurish, tuyg‘uni ifodalash, 
q o i va gavdani harakatlanishi, qon tuzilishi, ta ?mni bilish kabi belgi- 
hususiyatlar o ‘xshash b o iad i. Qayd etilganlardan tashqari egizaklarda 
turli kasalliklam ing nam oyon b o iish id a ham o ‘xshashlik kuzatiladi 
(16 - jadval).

---