Тадбирлар номи

Таянч иборалар:
1. Генерал-губернаторлик. 4. Мустамлакачилик.
2. Шартнома. 5. Бошқарув Низоми.
3. Қўзғолон. 6. Уезд.
Мустаҳкамлаш саволлари:
1. Шартномалар қачон ва қаерда имзоланди?
2. Генерал-губернаторлик қачон ташкил топди ва унинг маркази қаер эди?
3. Қўзғолоннинг бошланиш сабаблари нималардан иборат бўлди?
4. Қўзғолоннинг раҳбарлари кимлар эди?
5. Қўзғолон қатнашчиларининг миллий таркиби ҳақида нималарни биласиз?
6. Пўлатхон ва Насриддинбекларнинг хон қилиб кўтарилиши ҳақида гапиринг?
7. Андижон шаҳрининг босиб олиниши ҳақида сўзлаб беринг?
8. Пўлатхон бошчилигидаги қўзғолоннинг енгилиш сабаблари нимада?
9. Фарғона вилояти қачон ташкил топди?
10. Фарғона вилояти уездларини санаб беринг?
3-МАВЗУ: ФАРҒОНА ВОДИЙСИ АҲОЛИСИ ВА УНИНГ
ИЖТИМОИЙ ТАРКИБИ


РЕЖА

1. 
   Фарғона водийси аҳолиси ва унинг ўсиш динамикаси.
   
2. 
   Аҳолининг ижтимоий таркибидаги ўзгаришлар.
   

1. 
   Фарғона водийси аҳолиси ва унинг ўсиш динамикаси.
   

Маҳлумки, XIX асрнинг ўрталарида Қўқон хонлиги Бухоро ва Хива хонликларига қараганда анча катта ҳудудни эгаллаган бўлиб, у Шимолда Россия билан, Жанубда Қоратегин, Дарвоз, Кўлоб билан, Ғарбда Бухоро ва Хива хонликлари билан, Шарқда Қашқар билан чегарадош эди.
XIX асрнинг 70- йиллари бошларида Қўқон хонлигида бўлган тарихчи А. Кун, Қўқон хонлиги аҳолисининг умумий сони 132 минг уй ва 60 минг кўчманчиларнинг уйларидан иборат (А.Кун. “Некоторқе сведения о Ферганской долине”. Турк. Сборник 119- том, 437-стр), деб кўрсатган эди. В.В. Велpяминов-Зернов эса Қўқон хонлиги аҳолисининг умумий сони, тахминан 1,5 миллиондан 2,5 миллионгача етади, – деб маълумот берган. (В.В.Велpяминов-Зернов. “Сведения о Кокандском ханстве” мақоласида).
Чор Россияси томонидан босиб олиниш арафасида Ўрта Осиёда Қўқон шаҳри Тошкентдан кейинги иккинчи ўринда турувчи шаҳар ҳисобланиб, шаҳарда 8000 минг хонадон ва 30000 аҳоли бўлган. Бошқа бир маълумотда босиб олиниш арафасида 35 минг аҳоли истиқомат қилган, дейилади.
Х. Вамбери эса Қўқон шаҳри XIX аср 60-70 йилларида Хивага нисбатан 6 маротаба, Бухорога нисбатан 2 марта, Теҳронга нисбатан 4 марта катта бўлган, – деган маълумотни беради.
Қўқондан кейин катталиги жиҳатидан водийда Андижон шаҳри турган. 1868 йилда Андижон шаҳри аҳолиси 35000 кишини ташкил этган. Айрим маълумотларга қараганда 1875 йил шаҳарда 4000 та уй бўлган.
1868 йилда Фарғона водийси шаҳарлари аҳолиси: Хонлик пойтахти Қўқонда 40000 дан ортиқроқ, Марғилонда 20000, Ўшда 5000, Андижонда 35000, Наманганда 30000 ва Чуст шаҳрида 28000 нафарни ташкил этган.
1891 йилда Фарғона вилояти аҳолиси 801598 кишини ташкил этиб, шундан 410624 киши эркакларни, 390974 нафари аёлларни ташкил этганди.
1900 йилга келиб, вилоят аҳолисининг умумий сони 1670369 нафарни ташкил этиб, вилоятдаги 7 та шаҳар аҳолиси 302 147 нафарни ташкил этди.