Tabiiy tolalar va matoga ishlov berish

Биз бу ерда интеллектуал мулкнинг ҳуқуқий таърифига тўхталамиз. Интеллектуал мулк ҳуқуқи ёки оддий интеллектуал мулк — интеллектуал мулк объектларини яратиш, ҳуқуқий муҳофазалаш ва фойдаланиш билан боғлиқ масалаларни тартибга соладиган ҳуқуқ соҳасидир.
Яна бир бор таъкидлаб ўтиш лозимки, интеллектуал мулкни муҳофазалаш бирдан-бир мақсад эмас. Интеллектуал мулк давлатнинг саноати, савдо ва маданиятини ривожлантириш йўлидаги ижодий фаолиятни рағбатлантириш воситаси бўлиб хизмат қилади.
Бугунги кунда интеллектуал мулк ҳуқуқларига риоя этиш, ҳалол рақобатни таъминлаш билан бирга иқтисодий ривожланиш базиси бўлиб хизмат қиладиган ҳаракатлантирувчи кучдир. Интеллектуал мулк ҳуқуқларининг ишончли муҳофазаланиши ҳуқуқий жамият ривожининг даражаси, давлатнинг иқтисодий ривожланиши кўрсаткичидир. Фақат шундай ҳуқуқий жамиятдагина ижодкор кишилар, бизнесменлар, товарлар ишлаб чиқарувчилар ва бошқалар ўз меҳнатлари самарасини кўргандагина уни давом эттириш учун иқтисодий рағбатга эга бўладилар.
Лекин давлат томонидан кафолатланадиган ишончли муҳофаза бу масаланинг бир томони, холос. Халқимизнинг доно ибораси бор: «ҳолва деган билан оғиз чучимайди». Унинг муҳим таркибий қисми муайян кишиларнинг ўз ҳуқуқларини билиши ва бу ҳуқуқлардан амалиётда фойдалана олишидир.
Инсон агар ўз ҳуқуқларини, уларни қандай қилиб юридик жиҳатдан расмийлаштириш, муҳофаза қилиш ва фойдаланишни билсагина (яъни тижорат фойдаси олсагина) у интеллектуал мулк ҳуқуқлари тизимининг фойдали томонларидан ҳақиқатан ҳам фойдалана олади.
Юқоридагиларни ҳисобга олган ҳолда интеллектуал мулкни муҳофазалаш соҳасида малакали кадрларни тайёрлаш таълимнинг ажралмас қисми бўлиб қолди.
Бугунги кунда Ўзбекистоннинг иқтисодий ривожланиши учун исталган касбдаги ҳар бир ижодкор киши келажакда ўзининг интеллектуал мулкидан самарали фойдаланиш йўлларини аниқ тасаввур этиши жуда муҳимдир.
Ушбу ўқув-услубий мажмуа бўлажак мутахассисларга интеллектуал мулк тўғрисидаги зарур билимларни бериш, интеллектуал фаолият натижаларини тўғри расмийлаштириш ва тегишлича муҳофаза қилиш йўлларини тушунтириш ва бошқа кўплаб саволларга жавоб беришни мақсад қилиб олган.