Tabiiy tolalar va matoga ishlov berish

Modul-1. Patentshunoslik fanining vazifalari. Iqtisodiyotni rivojlantirish


1-Tematik ma’ruza:
Mavzu: Patentshunoslik faniga kirish “Intellektual mulk” tushunchasi. Intellektual mulk xuquqi va jamiyatning rivojlanishi

Reja:
1. Инсон интеллекти ва уни усиши;

2. Рақобатнинг ташкил топиши ва унга курашиш
3. Интеллектуал мулк тушунчаси
Tayanch ibora va atamalar:
Obyekt, интеллект, ихтиро, патент, тавар белгиси, рақобат, инновация, интеллектуал мулк, ишлаб чиқаришда рақобат, интелектуал мулк хуқуқлари.
1.1. Инсон интеллекти ва уни усиши
Одамзот ўз табиатига кўра жисмоний жиҳатдан энг мукаммал мавжудот эмас. У куч, тезлик ва эпчилликда кўплаб ҳайвонлардан ортда қолади. Лекин инсонда энг кучли имтиёз - унинг интеллекти мавжуд.
Интеллект - инсонни ҳайвонот дунёсидан ажратиб турадиган асосий белги бўлиб, ривожланишнинг сифат жиҳатидан буткул янги поғонасига кўтаради.
Интеллект сўзи лотинча intellectus сўзидан келиб чиққан бўлиб, инсоннинг ақли, онги, фикрлаш қобилиятини билдиради. Инсон фақат интеллектга эга бўлгандагина оқилона ишлар қилиши, ижод билан шуғулланиши ва маънавий жиҳатдан тўлақонли ҳаёт кечириши мумкин. Инсон ўз олдига вазифалар қўя олади ва уларни ҳал қилиш йўлларини излайди, фан ва санъат асарларини яратади, техниканинг янги намуналарини ихтиро қилади, тобора такомиллашган ҳар томонлама мукаммал товарлар ишлаб чиқаради, бино ва саноат корхоналари қуради.
Инсоният даҳоси, унинг интеллекти бизни ўраб турган табиатни, оламни ўзгартиришга қодир.
Инсон ҳаётининг мақсади - энг яхши нарсаларга интилишдир. Ибтидоий тузумдан, яъни илк меҳнат қуроллари яратилгандан бошлаб инсон ҳар доим ўзининг турмуш тарзини яхшилаш, ўз ижодий салоҳиятини амалга ошириш йўлларини тинимсиз излаб келган. Шунинг учун ҳам қадим замонлардан инсоният жамиятида биринчи олимлар, ихтирочилар, рассомлар ва мусиқачилар пайдо бўлган. Улар инсонлар ҳаёти ва турмушини енгиллаштирувчи асбоб-ускуналар ихтиро қилишган, чорвачилик ва қишлоқ хўжалигини ўзлаштириб, атроф мухитдан ҳимояланиш учун уйлар қуришган, юкларни ташиш воситаларини ўйлаб топиб, денгизда сузиш учун кемасозлик билан шуғулланишган ва бу билан техник, иқтисодий ва маданий тараққиётни таъминлаб келишган.

1-расм. Олов олиш. Инсоният ривожи бошланган энг қадимий ихтиролардан бири.



2- расм. Архимед винти. 2000 йилдан бери муваффақиятли фойдаланиб келинаётган ихтиро