Tabiiy fanlari fakulteti

Aluminiy gidroksid A1(OH)₃. Rangsiz qattiq modda, suvda erimaydi. Aluminiy oksid suvda erimaganligi uchun oksididan gid­roksid hosil qilib bo'lmaydi. Aluminiy tuzlariga ishqor ta'sir qi-lish bilan uning gidroksidi hosil qilinadi. Avvaliga aluminiy gid­roksid iviq holdagi cho'kma tarzida hosil bo'ladi, uni ohistalik bi­lan quritiladi va kristallari hosil qilinadi. Aluminiy gidroksid ham uning oksidiga o'xshash amfoter xossa namoyon qiladi va kislota, asoslar bilan kimyoviy reaksiyaga kirishib, suvda eriydigan birik-malarini hosil qiladi:

A1₂(SO₄)₃ + 6NH₄OH 2Al(OH)₃ + 3(NH₄)₂SO₄

ionli ko'rinishda: 2A1³⁺ + 6OH 2Al(OH)₃

A1(OH)₃ + 3HC1 A1C1₃ + 3H₂O

ionli ko'rinishda: Al(OH)₃ + 3H⁺ A1³⁺ + 3H₂O

H₃A1O₃+ NaOH NaH₂AlO₃ + H₂O (natriy aluminat tuzi);

Ionli ko'rinishda: H₃A1O₃ +OH^- H₂A1O₃ + H₂O

Aluminiy metali va uning birikmalarini turmushda ishlatishda uning yuqoridagi xossalarini e'tiborga olish lozim.

Bor- В.
Tabiiybarqarorizotoplarning massa sonlari 10(tabiatdagi borning 18,45% ni tashkil etadi) va 11(tabiatdagi borning 81,55%) .Elektron konfiguratsiyasiK2s²2p¹.

BornidastlabGey-Lyussak vaTenar1808 yilda borat angidridninatriy metalibilanqizdiribolishgamuvaffaq bo‘ldilar.Borning nomi arabcha “borak” ,ya’ni “tanakor” so‘zidan olingan.

Tozza borning uchta kristallshakl o‘zgarishi ma’lum; tetragonal sistemadagi borning solishtirma massasi d=2,31g,sm^-3.Bor kristall modda 204 S da suyuqlanadi ,255⁰Sda qaynaydi.Bor yarim o‘tkazgich bo‘lib,uning uy temperaturadagi elektr tokiga qarshiligi temperatura oshganda kamayadi.Bor diamagnit modda.U dastlab “amorf” holatda hosil bo‘ladi.Amorf borni metallarda eritib,kristall holdagi bor olinadi.Qattiqlik jixatidan bor olmosdan keyingi birinchi o‘rini egallaydi.

Borning tabiatda uchraydigan asosiy minerallari borat kislota H₃BO₃ va uning tuzlari: bura Na₂B₄O₇^.10H₂O asharit MgHBO₃va boshqalardir.Bura Kaliforniyaning ba’zi tuz konlarida uchraydi,bor minerallari Janubiy Uralda,G‘arbiy Qozog‘istonning Inder kuli yaqinida,Kavkazda va Kerch yarim orolida uchraydi.

Toza borBBrni kvars nayda 800-1000 ⁰S da vodorod bilan qaytarish orqaliyoki bor galogenidlarini volframyoki tantal simi yuzasida 1300⁰S da parchalash yo‘li bilan olinadi .Bor oksidi magniy bilan qaytarilganida qo‘ng‘ir tusli amorf xolidagi bor olinadi .