Tabiiy fanlar fakulteti “Himoyaga ruxsat etilsin”

tostatiklar (azatioprin 2,5 mg/kg/sut, metotreksat -0,75 mg/kg vena ichiga xaftada 1 marta, 2-6 oy davomida)

Aminoxinolinli birikmalar: delagil (xingamin) 0.25 g/sut uzoq vaqt davomida.[27]

Chipqon. Xalq tilida «tagi katta yara», «uchi yo‘q yara» kabi nomlar bilan ham mashhur. Kasallik yuza follikulit (sizlog‘ich) hosil bo‘lishi bilan boshlanishi ta’kidlanadi. Follikulit tuk, soch xaltachasi og‘zi (follikul)ning yiringli yallig‘lanishi bo‘lib, uni stafilokokklar qo‘zg‘atadi. Follikulitga terining ishqalanib shilinishi, bichilishi, chaqalanishi, organizmda moddalar almashinuvining buzilishi, ko‘p terlash, shuningdek, terining ifloslanishidan ter va yog‘ ajralishining buzilishi va boshqalar sabab bo‘ladi.


Sizlog‘ich terining tukli qismi: yuz, bo‘yin, bilak, son, qovoq, lab va boshqa sohalarda uchraydi. CHipqon shamollagan, avitaminozi bor, tozalikka va shaxsiy gigenaga rioya qilmagan odamlarda ko‘proq uchraydi. U har xil kattalikda bo‘lishi mumkin. Dastlab dumaloq, konussimon, qizg‘ish tuguncha paydo bo‘lib, teridan ko‘tarilib chiqadi, bezillab og‘riydi, atrofidagi to‘qimalar shishadi. Agar lab, qovoq, chov kabi yog‘ ko‘p yig‘iladigan erlarda paydo bo‘lsa, atrofi juda shishib ketadi, hatto bemor og‘zi bilan ko‘zini ocholmay qoladi, qattiq og‘riydi. Kasallik asta-sekin avj oladi. 3-4 kundan so‘ng tuguncha kattalashib yallig‘lanadi, o‘rtasi yiring bog‘laydi, keyin ko‘kimtir tusga kiradi, yiring ko‘payib, chipqon uch beradi va yoriladi. Yorilgan yerdan biroz yiring chiqib, yara paydo bo‘ladi. Yara o‘rtasida soch va uning atrofidagi to‘qimalardan iborat chipqon «o‘ligi» ko‘rinib turadi. 2-3 kundan keyin yara kattalashib, ichidan qon aralash yiring chiqadi. Bu vaqtda og‘riq kamaygan, chipqon atrofidagi shish va yallig‘lanish alomatlari ancha pasaygan bo‘ladi. CHipqon «o‘ligi» butunlay chiqib, yara chandiqlanib bitadi. Bir nechta chipqon tananing turli joylariga ketma-ket chiqsa, furunkulyoz deb ataladi. Mahalliy va umumiy furunkulyoz farq qilinadi. Mahalliy yoki chegaralangan furunkulyoz asosan terining ma’lum bir qismida (ko‘pincha bo‘yin, bel, dumba sohasida) uchrab, sanitariya-gigiena qoidalarining buzilishi, chipqonni o‘z vaqtida davolamaslik yoki noto‘g‘ri davolash natijasida vujudga keladi. Umumiy yoki tarqoq furunkulyoz terining anchagina qismini egallaydi, ko‘pincha moddalar almashinuvining buzilishi (diabet, kolit, nevrit, anemiya va boshqalar), gipovitaminoz (A, V, S), tuzuk ovqatlanmaslik, og‘ir yuqumli yoki surunkali kasalliklar, birdan sovqotish, issiqlab ketish, shuningdek, jismonan toliqish, asab tizimi faoliyatining buzilishi va boshqalar sabab bo‘lishi aniqlangan. CHipqon shamollashdan tashqari ovqat hazm yo‘llaridagi zaharli xiltlar miqdoridan oshiqcha ko‘payib ketganda, shuningdek, hammomga uzoq vaqt tushmaslik tufayli terining ustki qatlami qalinlashib ketishi oqibatida ham yuzaga keladi.

chipqon

Allergik shish (oedema allergicum; sin.: angionevrotik shish, Kvinke shishi) teri,

teri osti to'qimasi va shilliq qavatlarda toshmalar, pufakchalar hosil bo'lishi bilan namoyon bo'luvchi va o'tib ketuvchi shish xurujlari.