|
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TALIM VAZIRLIGI
NIZOMIY NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI
TABIIY FANLAR FAKULTETI
“Himoyaga ruxsat etilsin”
Fakultet dekani
____ p.f.d.E.R.Yuzlikayeva
“____”__________2016yil.
“Zoologiya va anatomiya” kafedrasi
5110400 –“Biologiyao‘qitish metodikasi” ta`lim yo’nalishi
4-kurs 402-guruh talabasi
Xolmurodova Gulrux Ne’matovnaning
“ICHKI KASALLIKLARI VA UNI OLDINI OLISH”
Mavzusidagi
B I T I R U V M A L A K A V I Y I SH I
“
Ilmiy rahbar: ”Zoologiya va anatomiya” kafedrasi mudiri,
______b.f.n.dots. D.A.Mamatqulov
Himoyaga tavsiya etilsin”
”Zoologiya va anatomiya”
kafedrasi mudiri,
______b.f.n.dots. D.A.Mamatqulov
“___” _____________ 2016yil
Toshkent – 2016 yil
Mundarija
Kirish …………………………………………………………………………......3
I Bob. O’zbekistonda sog’lom turmush tarzini tarkib toptirishning konsepsiyasi..............................................................................................7
O’quvchi yoshlar o’rtasida sog’lom turmush tarzini shakllantirish………….7
Sog’lom turmush tarzini tarkib toptirishning amaliy ahamiyati……………10
II Bob. Teri kasalliklari va uni oldini olishning chora tadbirlari…........13
2.1.Terining tuzilishi va funksiyasi, teri kasalligining kelib chiqish sabablari...13
2.2.Teri kasalligining turlari va ularni profilaktik chora tadbirlari…………….21
III Bob. Akademik litsey va kasb hunar kolleji o’quvchilari orasida sog’lom turmush tarzini tarkib toptirishda teri kasalliklari va ularni oldini olish mavzusini amaliyotga tadbiq etish………………………...53
3.1 Tajriba sinov ishini mazmuni va o’tkazish metodikasi…………………….53
3.2. Ochiq dars ishlanmasi……………………………………………………...57
3.3. Olingan natijalar…………………………………………………………...62
Xulosa…………………………………………………………………..68
Tavsiyalar……………………………………………………………....69
Atamalar lug’ati………………………………………………………...70
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati…………………………………….72
Kirish.
Qadimda bir donishmanddan: “Insonni nima baxtli qiladi, boylikmi yoki shon-shuhratmi,” – deb so‘raydilar. “Boylik, qolaversa, shon-shuhrat ham insonni baxtli qila olmaydi. Tani-joni sog‘ inson har qanday kasalmand badavlatdan baxtliroqdir”, deb javob beribdi donishmand. Bundan xulosa qiladigan bo‘lsak, sog‘lom bo‘lmagan inson baxtli bo‘la olmaydi, betob bo‘lsa, hech qanday boylik tatimaydi. Mustahkam sog‘liq insonning asosiy ehtiyojlaridan biri bo‘lib qolmay, balki u jamiyatning muhim ijtimoiy-iqtisodiy ehtiyoji hamdir. “Xalq sog‘ligi – yurt boyligi” deb bejiz aytilmagan. Kishining mustahkam sog‘ligini faqat uning kasalliklardan holi bo‘lgani emas, balki jismoniy va ruhiy kuch-quvvatining uyg‘unligi, yaxshi mehnat qobiliyati, kayfiyatining doim yaxshi bo‘lishi ko‘rsatadi. Har bir odam o‘z qadr-qimmatini bilishi, atrofidagi odamlarni hurmat qilishi, o‘z ishini qadrlashi, sog‘ligini saqlashi, baxtli-saodatli bo‘lib yashashi uchun harakat qilishi kerak. Bu, albatta, sog‘lom turmush tarzi bilan amalga oshiriladi.
O`zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimov salomatlikni shaxs kamolotidagi ahamiyatini ta`kidlab: «Sog`lom avlod deganda, shaxsan men, eng avvalo, sog`lom naslni, nafaqat jismonan baquvvat, Shu bilan birga, ruhi, fikri sog`lom, iymon-e`tiqodi butun, bilimli, ma`naviyati yuksak, mard va jasur, vatanparvar avlodni tushunaman. Buyuk Davlatni faqat sog`lom millat, sog`lom avlodgina qura oladi», - degan edi.[5].
Mustaqil O‘zbekistonning birinchi Konstitutsiyasida bizning respublikamizda yosh avlod salomatligini shakllantirishning zaruriy sharoitlarida inson, oila huquqlarini himoya qilish, fuqarolar sog‘lig‘ini saqlashga tegishli erkin fuqarolik jamiyatining huquqiy asoslari aniq belgilab berilgan.
O’zbekistonda uzluksiz ta’lim tizimmini joriy etishning ilmiy- nazariy asoslari bo’lgan “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” maskur tizim oldiga qator vazifalar, shu jumladan iqtidorli yoshlarni aniqlash, ularning extiyoji va qiziqishlarini e’tiborga olgan tabaqalashtirilgan ta’limni tashkil etish belgilangan[10]
O’zbekistonda mustaqillikning dastlabki yillaridanoq butun mamlakat miqyosida ta’lim – tarbiya, ilm-fan, kasb- hunar o’rganish soxalarini isloh qilishda nihoyatda katta zaruriyat sezila boshladi. Prezidentimiz I.A.Karimov o’zining “ Barkamol avlod orzusi” asarida bu haqidagi quyidagi fikrlarni aytganlar “ yoshlarni zamonaviy fan – texnikasining, umuman ilm- fanning yutuqlaridan bahramand qilmasdan turib, ularga yuqori malakali ixtisos egalari bo’lib yetishishiga sharoit tug’dirmay turib biz respublikamiz xalq xo’jaligini tubdan o’zgartira olmaymiz”.
Biz o’z istedodli, fidoyi bolalarimiz, farzandlarimizga bilim va kasb cho’qqilarini zabt etishi uchun qanot berishimiz kerak. Zamon talablariga mos mutaxasis tayyorlovchi ekanmiz birinchi navbatda o’quv yutuqlarimizning shakli, qiyofasi va tarkibi, moddiy bazasi ham zamonaviy bo’lishi shart.[6]
Xalqaro xayriya jamg‘armalari - “Sog‘lom avlod uchun”, “Ekosan”, “Qizil yarim oy jamiyati”, xotin-qizlar qo‘mitasi, “Ibn Sino”, “Bolalar”, “Mahalla”, “Nuroniy”, “Mehr nuri”, “Sen yolg‘iz emassan”, “Kamolot yoshlar ijtimoiy harakati”, “Ma’naviyat va ma’rifat” Respublika markazi, “SOS – O‘zbekiston bolalar shaharchasi”, “Oila” Respublika ilmiy-amaliy markazi aholini sog‘lomlashtirish jarayonlariga yo‘naltirilgan, bolalar va o‘smirlarni sog‘lom tarbiyalashda aniq maqsadga ega bo‘lib, o‘z faoliyatini rivojlantirmoqda.
Shunday qilib, o‘tgan davr mobaynida sog‘lom avlodni tarbiyalash g‘oyasining o‘ziga xos namunasi yaratildi, hamda bu andoza ko‘plab davlatlarga yoyildi va ular tomonidan qo‘llab quvvatlandi.
So‘ngi yillada aholining sog‘lom genofondini ularni turli kasalliklar, Shu jumladan, katta qiziqish, jiddiy munosabatda bo‘lishsa bu holda bola ham ularning kayfiyatiga sherik bo‘ladi, ish va tashvishlariga qo‘shiladi, muvofiq ravshda axloqiy me’yorlarni o‘zlashtiradi. Oilaviy mikro iqlim ko‘p jihatdan pedagogik ta’sirlar (agar do‘stlik, ishonch, o‘zaro hurmat muhitida o‘ssa, bola ko‘proq tarbiyaviy ta’sirlarga moil bo‘ladi)ning samaradorligiga bog‘liq bo‘ladi.[11].
Respublika Prezidenti I.A. Karimov alohida e’tibor berib ta’kidlaganidek: “Xalq sog‘lig‘ini mustahkamlash muhim vazifalardan biridir, yosh avlodning sog‘lig‘i haqida qayg‘urish ham davlat siyosati darajasiga ko‘tarilgan. Bularning, yosh avlodning sog‘ligiga ta’sir qiluvchi asosiy omillarni bilishni, o‘quvchilarda sog‘lom turmush tarzining shakllantirishning metodologik, psixologik, pedagogik, tibbiy va gigienik asoslarini yaratishni taqozo etadi” Faol harakat bilan bog‘liq xayot kechirish. chiniqish, jismoniy tarbiya va sport bilan Shug‘ullanish - sog‘lom turmush tarzining muxim omillari. Insonning sog‘lom turmush kechirishida faol harakat, ya’ni chiniqish asosiy o‘rinni egallaydi[1].
Do'stlaringiz bilan baham: | 
