Tabiiy fanlar fakulteti biologiya yo’nalishi 9-1bios 20 guruh talabasi Boltayeva Muxlisaning Botanika fanidan Mavzu: Qarag`aytoifa

I bob. Ninabarglilar yoki qubbalilar (Coniferales) sinfi.

Ninabargli va qubbalilar ochiq urug‘lilarning eng katta va muhim sinflaridan hisoblanadi. Umuman, ochiq urug‘lilarga barglari doimiy yashil daraxt va butalar kiritilgan, lekin ba’zi turlar (tilog‘och) yaproqbargli daraxtlarga o‘xshab vegetatsiya oxirida barglarini to‘kadi. Ularning urug‘i urug‘chi barglarda ochiq holda joylashadi, shu sababli ham ular shunday nomlanadi. Ularni hosil beruvchi generativ novdalari daraxtlarda qubba shaklida joylashadi. Erkagi bir necha changchi yoki mikrosporofilldan, urug‘chisi esa urug‘chi barglardan yoki makrosprofillardan iborat bo‘ladi. Ulaming «guli» shamol vositasida changlanadi. Urug‘kurtakning makrosporangiysi novda uchidagi urug‘chi barglarda ochiq holda bitta yoki ikkitadan bo‘lib joylashadi. Urug‘chi tangachada ochiq holda bo‘ladi. Urug‘ tangachasi, tashqi o‘rama qobig‘i urug‘ bilan urug‘chi qubbani hosil qiladi. Ularning yog‘ochligida hoshiyali yumaloq teshikchalar - traxeya va parenxima to‘qimalari bor. Ninabarglilar asosan urug‘idan ko‘payadi, oq va qora qarag‘ay, zamab turlarini parxish yo‘li bilan, juda kam bo‘lsada, bachkilardan (smolali qarag‘ay, zamab) ko‘payadi.