Табиий фанлар факультети биология к а ф е д р а с и

46-расм. Тиббиёт зулуги (Ҳируда медиcиналис)

1. 
   зулук ичагининг тузилиши;
   

1-томоқ; 2-елка қон томири; 3-ён қон томири; 4-метанафредия найчалари; 5-ичакнинг ён ўсимталари; 6- ичакнинг ўнинчи жуфт ён ўсимтаси; 7-орқа ичак;
Б- ичаги олиб ташланган зулук:
1-жигар; 2-уруғ чиқариш найчалари; 3-уруғ халтаси; 4-сийдик пуфакчалари; 5-уруғдон; 6-қорин нерв занжири; 7-ён қон томири

Тухумдонлари бир жуфт бўлиб, улардан бошланадиган тухум йўллари бирга қўшилиб бўралган қисқа бачадонга айланади. Бачадонннинг кейинги қисми кенгайиб эркаклик жинсий тешигидан кейин 12-сегментда ташқарига очиладиган кинни ташқил қилади. Зулуклар тухумларини пиллага ўраб сув остидаги Ҳар хил нарсаларга ёки сув ўсимликларига ёпиштириб куяди.

Иш тартиби. 1. Тирик тиббиёт зулугинннг Петри идишидаги ҳаракатини кузатинг. Кейин уни спиртга солиб улдириб, ташқи тузилишини ўрганинг. Оғиз ва анал сўрғичларини топинг, бош қисмининг елка томонида жойлашган кузларига ва тана сегментларинииг тузилишига эътибор беринг. 2. Ички органларини урганнш учун улдирилган зулукни қорин томонини пастга қилиб ванначага қўйинг. Кейнн бош ва дум қисмларини тунагич билан санчинг. Зулуклар ҳам худди ёмғир чувалчанги сингари очилади. Очилган зулукнинг устидан сув қўйиб унинг овқат ҳазм қилиш. Айрув ва жинсий органлар системасини топинг. Кейин ичак найчасини олиб ташлаб, қорин нерв занжирининг тузилишини куринг. Зулук анатомиясининг расмини чизинг. 3. Микроскопнинг кичик объективи ёрдамида зулук танаси ўрта қисмининг кўндаланг кесмасини ўрганинг, ундаги тери-мускул халтасини, ичак ва лакун системаларини топиб кесманинг расмини чизинг.


Лаборатория машғулоти 18.
Бўғимоёқлилар (Артҳропода) типи: Хелицералилар (Челиcерата) кенжа типи. Ўргимчаксимонлар (Арачнида) синфи. Вакиллар: чаён(Бутҳус сп.), фаланга(Галеодес сп.), ўргимчак(Аранеус сп., Латродеcтус сп.), кана(Иходес сп.). Ташқи ва ички тузилиши.