Т р. Мавзулар Соат

Дурагай лилейник (ойдингўзал) — (Hemerocallis hybridа) гемерокаллис туркуми вакиллари бир неча минглаб навларининг умумлаштирилган номи. Ўта манзарали тўпбаргли, илдизпояли, кўп йиллик ўт.
Сояга бардошли, лекин ярим соя жойларда яхши ўсади. Лилейникларнинг бақувват илдиз тизими унинг ернинг чуқур қатламидаги намликдан фойдалана олишига имкон беради. Шу сабабли ер сатҳининг қуриб қолиши лилейникларга ёмон таъсир қилмайди. Лилейниклар учун энг қулай бўлган намлик шароити бу – тупроқнинг устки қатламида, яъни тўпбаргнинг ерга тегиб турган қисмида намликнинг камроқ бўлиши ва 20-30 см чуқурликда намликнинг меъёрида бўлиши ҳисобланади. Бундай шароитни тупроқ устига компост сепиш йўли билан, яъни мулчировка қилиш орқали яратиш мумкин.
Парклар ва хиёбонларда дарахтларнинг соясида соф навлардан гуруҳлар ҳосил қилишда, миксобардёрларда, ландшафт композицияларида фойдаланилади.
Корейс хризантемаси (мультифлора хризантемалар) (Chrysanthеmum × koreanum) – дурагай келиб чиқишга эга бўлган майдагулли хризантема навларининг янги гуруҳи бўлиб, тупининг шар шаклда эканлиги ва жуда кўп сонли тўпгуллар ҳосил қилиши ҳамда уларнинг қарийб бир вақтда очилиши билан ажралиб туради. Мустақил тур сифатида қабул қилинмаган.
Ёруғсевар ва иссиқсевар. Совуққа ва қурғоқчиликка анча бардошли. Унумдор тупроқни талаб қилади. Қаламчалари ва тупини бўлиш орқали кўпайтирилади. Қаламчалари махсус қутилар ёки стеллажларда феврал-март ойларида экилади ва салқин ёпиқ жойда илдиз олдирилади. Очиқ жойга апрелда кўчириб ўтказилади. Новдаларининг учидан 3-4 та бўғими чилпиб ташланади. Биринчи кузги совуқдан кейин новдалари қирқиб ташланади.
Бордюрларда, гуруҳлаб ва тувакларда экишда, ландшафт композицияларида фойдаланилади.


МАВЗУ-15. КАМЁБ ВА ЙЎҚОЛИБ КЕТАЁТГАН
ЎСИМЛИКЛАР ИНТРОДУКЦИЯСИ


Мавзу юзасидан саволлар:
1. Флора генофондини муҳофаза қилиш ва ўсимликларни интродукция қилиш муаммолари;
2. Турларни камёб бўлишининг тарихий ва экологик-географик сабаблари;
3. Камёб ва йўқолиб бораётган турларни интродукция қилишнинг популяцион-генетик жиҳатлари;
4. Камёб ва йўқолиб бораётган турларни реинтродукция қилиш;
5. Ўзбекистондаги камёб ва эндемик турларга мансуб ўсимликларни интродукция қилиш бўйича методик тавсиялар.
Интродукция қилинган ўсимликка мусофирга қарагандай қараш лозим.