Т р. Мавзулар Соат


Каноп ўсимлиги биологияси ва халқ хўжалигидаги аҳамияти



Download 229,92 Kb.
bet35/60
Sana23.06.2022
Hajmi229,92 Kb.
#695207
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   60
Bog'liq
Ёзиев Л Ҳ Интродукция назарияси ва амалиёти

Каноп ўсимлиги биологияси ва халқ хўжалигидаги аҳамияти. Каноп қимматли луб толали экин. Унинг поясида 18-24 % тола сақланади. Толаси эгилувчан, мустаҳкам, майин, гигроскопик. Бу тола қоп-қанор, арқон, брезент, уй жиҳозлари учун газмоллар, ўраш учун иплар, турли арқонлар, қанорлар, мебель материаллари, иплар ва бошқа маҳсулотлар ишлаб чиқаришда кенг қўлланилади.
Каноп уруғи таркибида 18-20% мой бўлади, мой, лак-бўёқ саноатида, совун тайёрлашда ишлатилади. Ҳиндистонда лампа мойи сифатида ишлатилади.
Каноп ёввойи ҳолда Жанубий Африкада учрайди. Унинг ватани Ҳиндистон ва Жанубий Африка ҳисобланади. Каноп кўпроқ Ҳиндистон, Эрон, Хитой, Ява ва Суматра оролларида, Африкада, Америкада (АҚШ, Бразилия, Куба ва бошқалар) экилади. Каноп 1915-1916 йилларда Шимолий Кавказ ва Туркистон синаш станциясида тажриба сифатида экила бошлади.
Ўзбекистонда каноп суғориладиган ерларда экилади. Ўзбекистонда 1927 йилдан бошлаб экиб келинади. Каноп ҳозирги вақтда Ўзбекистонда, Қирғизистонда, Шимолий Кавказда экилади. Ҳозирда мамлакатимизда каноп экиладиган майдонлар анча қисқарди. 1999 йилда 2,5 минг гектар экилган, 1990 йилда каноп 15 минг гектарга экилган.
Толали зиғирнинг биологияси ва аҳамияти. Толали зиғир – толаси ва уруғи учун экилади. Унинг толасидан халталар, техник, қоплама материаллар, брезент (лас) ва бошқа тўқимачилик маҳсулотлари тайёрланади. Зиғир толаси пахта толасидан икки баробар чиришга чидамли. Уни кимёвий толалар билан қўшиб ишлатиш жуда қулай.
Толали зиғир поясида 20-30 % луб толалари сақланади. Уруғларида 35-42 % яхши қурийдиган мой сақланади. Зиғир мойи бўёқ, қоғоз, электротехника, медицина, парфюмерия, озиқ-овқат саноатида фойдаланилади.
Кунжарасида 30-35 % оқсил, 32 % гача ҳазмланадиган азотсиз экстрактланадиган моддалар сақланади ва у чорва моллари, айниқса, бўрдоқига боқилаётган қорамоллар учун яхши концентратланган озуқа ҳисобланади. Унинг кунжарасида 1,2 о.б. ва 280 г ҳазмланадиган протеин сақланади. Зиғир уруғи медицинада, ветеринарияда кенг қўлланилади.
Толали зиғир ҳосилининг 70-80 % ни зиғир похоли, 10-20 % уруғ (уруғлик экинзорларда 30 %) ва 10-15 % тўпон ташкил қилади.
Толали зиғир Ҳиндистон ва Хитой, Миср, Кавказ ортининг тоғли вилоятларида эрамиздан 4-5 минг йил муқаддам экиб бошланган. Маданий зиғир Жанубий-Ғарбий, Шарқий Осиёдан келиб чиққан деган тахминлар ҳам бор. Жаҳон деҳқончилигида толали зиғир 1,5 млн. гектар майдонга экилади. У Россия, Қирғизистон, Голландия, Франция, Англия, Германия, Япония, АҚШ, Қозоғистон, Украина давлатларида кўп экилади.
Ўзбекистонда асосан мойли зиғир экилади. Толали зиғирнинг ўртача ҳосилдорлиги 3,8 с/га. Зиғир толаси етиштириш бўйича Россия Федерацияси дунёда етакчи ўринлардан бирини эгаллайди.


Download 229,92 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   60




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish