T. C. Bartin üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ TÜrk diLİ ve edebiyati anabiLİm dali yeni TÜrk edebiyati biLİm dali 2000-2010 arasi küÇÜrek öYKÜde postmodern izler yüksek lisans tezi hazirlayan tezcan kurt danişMan prof

 
3.5.2.2. Parodi (Yansılama)
Parodi kelimesi
“… bir şarkıyı başka bir makamda söylemek, yani melodiyi 
başka bir ses perdesine geçirmek.”
(Aktulum, 2004, 290)
; 
Türkçe Güncel Sözlük’te ise 
“Ciddi sayılan bir eserin bir bölümü veya bütününü alaya alarak, biçimini bozmadan 
ona bambaşka bir özellik vererek biçimle öz arasındaki bu ayrılıktan gülünç etki 
yaratan bir oyun türü.”
(TDK, 2011, 1892) gibi bir anlamlara gelmektedir.
 
Gürsel Aytaç parodi kavramına edebi yönden bakarak 
“Bir edebi eserin biçimini 
konusundan koparıp, o konunun yerine aykırı bir konu yerleştirerek gülünç bir 
uyumsuzluğu ortaya çıkarmak ve böylece alaya alan bir taklit etkisi uyandırmaktır.” 
(Aytaç, 2003, 361)
 
şeklinde bir tanım yapar. 
Yapılan bu tanımlara bakıldığında parodide asıl amacın metnin konusunun taklit 
edilmek suretiyle var olan ciddiliğin kırılmasının üzerinde durulduğu anlaşılır; ancak, 
yeri gelmişken elde mevcut bazı anlatı örneklerinde sadece metnin konusunun değil, 
bazen bir cümle bazen de bir kahraman alınmak suretiyle de parodinin anlamsal olarak 
çağrıştırmak için uygulandığına şahit olunur.

---

131 
3.5.2.2.1. Sadık Yalsızuçanlar/ Kuş Uykusu
Gökyüzü
(s. 11) başlıklı anlatıda 
“Kandil gibi donuk yüzüne yaklaştığımda 
güneşlenmek üzere dışarı süzülen yılan korkunun hafif dokunuşu ile dilini çıkarmış 
tıslıyordu”. 
Kahramanın sevgilinin yüzüne yaklaştığında yılanın oradan çıkması, Âdem 
ile Havva'nın cennette iken Allah’ın yasakladığı elma ağacına Hıristiyan teolojisinde 
yasak meyve ağacına yaklaşmaları, şeytanın yılan kılığına girerek onları ayartması 
sonucu olduğu söylenmektedir. Bu hikâye yani konu, 
Gökyüzü
’nde sevgilinin yüzünden 
hareketle değiştirilerek sunulmaktadır. Sonraki kısımlarda 
“Gurbet türlerinin en çetini 
ile gidenlerin yeni bir cennete getirmek üzere kaybolduklarına inanılan mevsimde 
gökten sütten beyaz bir kartal inip yılanı kaptı, uçup gitti.”
denilerek Hz. Âdem ile Hz. 
Havva’nın yeryüzüne gönderilmesi yani sürülmeleri gurbet kelimesiyle farklı bir şekilde 
dile getirilmektedir. Zira bu durum Kur’an-ı Kerim’in Bakara Suresi’nin 36. ayetinde 
“Derken Şeytan onların ayaklarını kaydırarak içinde bulundukları nimet yurdundan 
çıkardı. Biz de: Haydi, dedik, birbirinize düşman olarak yeryüzüne inin! Siz orada 
belirli bir süre ikamet edip yararlanacaksınız