T. C. Bartin üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ TÜrk diLİ ve edebiyati anabiLİm dali yeni TÜrk edebiyati biLİm dali 2000-2010 arasi küÇÜrek öYKÜde postmodern izler yüksek lisans tezi hazirlayan tezcan kurt danişMan prof

3.2.4. Ferit Edgü/ Nijinski Öyküleri 
Nijinski Öyküleri’
nde yazar, birçok öyküsünde geçmişte olup bitmiş olaylar ile 
gelecekte olmasını istediği olayları, şimdi oluyormuş veya olmasını istiyormuş gibi 
anlatarak, yani öyküleme zamanı ile öykü zamanını birbirine karıştırarak üçüncü bir 
zaman aralığı açar. Bu zaman ise okur zamanıdır. Yüklemlerdeki zaman eklerine 
bakıldığında, geçmiş, şimdiki ve gelecek zaman eklerinin bolca kullanıldığı görülür; 
ancak, anlatıların geneline bakıldığında geçmişte yaşanılanın -kesik kesik olsa da- şimdi 
yaşanıyormuş edasıyla ifade edildiği anlaşılır.
“Kış gelse de ölsek, demişti durduk yerde 
annem 
(s. 73), 
… Anahtarı bana bırakmamışlardı. Dolayısıyla eve benim girmiş olmam 
söz konusu olamaz.
(s. 83), 
… Ne haliniz varsa görün. 
(s. 84)
, …Bu kitapların hepsini 
okumuş değilim.
(s. 85), 
…Bir rastlantı sonucu yolum buraya düştü, diyor. Sizler gibi 
tatil için gelmiş değilim buraya
(s. 86)
” 
gibi
. Bir diğer ifadeyle
, yazar, postmodern 
anlatıların olmazsa olmazlarından olan okurun metne dâhil edilmesini zaman 
mefhumunu parçalamak suretiyle gerçekleştirmiştir. 
 

---

67 
“Getirdiğim ölü buralardan biri değil, ama buraları severmiş, buraya gömülmek 
istemiş, yakınları da bu isteğini yerine getiriyorlar şimdi” 
(s. 86). Bu cümlede 
kullanılan zaman şimdiki zamandır. Anlatıda adı verilmeden silik şekilde 
ölü
diye 
anılan kişinin ağzından, cenaze taşımakla geçimini sağlayan anlatı kişisi, ölünün 
memleketi başka bir yer olmasına rağmen, buraya gömülmek şeklindeki vasiyetinin 
şimdi gerçekleştirildiğini ifade eder. Dolayısıyla ölünün şimdi değil, geçmiş bir 
zamanda belirlediği vasiyeti, gelecekte, yani şimdi uygulanmaktadır.
Örneğin 
Kuzgun, Düşte
(s. 87) başlıklı anlatıda anlatı figürü, dünya zamanından 
rüya zamanına geçiş yapar. Anlatı kişisinin istemli veya istemsiz bir şekilde vuku bulan 
rüyası 
“Düşümde Kuzgun’un ölümüne ağlıyorum./ Birden Kuzgun beliriyor; capcanlı./ 
Sarılıp, avutuyor beni./ Bu arada,/ Üzülme, diyor. Ben öldükten sonra da yaşıyorum./ 
İçimde olağanüstü bir mutluluk, uyanıyorum.” 
şeklindeki 24 kelimeden oluşur ki anlatı 
kişisi, gerçekteki Kuzgun’un ölümünü rüyasında görür. Anlatı kişisinin somut bir 
mekândan soyut bir mekâna geçmesi aslında içinde bulunduğu zamandan bir şekilde 
kaçmak istemesinden kaynaklanır. Mekân, kişinin isteğine göre değişebilen bir olgu 
iken zamanın böyle bir özelliği yoktur. Anlatı kişisi, gerçekteki zamandan rüya ile 
ondan kaçmış ve Kuzgun’un 
“Ben öldükten sonra da yaşıyorum.”
ifadesiyle 
uykusundan uyanarak gerçek hayatına mutlu bir şekilde devam etmiştir. Bu anlatıda 
dikkat çeken diğer bir husus, rüya görme esnasında anlatı kişisiyle Kuzgun arasında 
geçen diyaloglardaki zamandır. Hem anlatı kişisinin hem de Kuzgun’un geçmişiyle 
alakalı bilgilere yani kaç yaşında oldukları, rüya görmenin hangi zaman diliminde 
gerçekleştiğine dair bilgilerin verilmemesine rağmen, anlatıda kullanılan zaman 
“ağlıyorum, birden, beliriyor, avutuyor, diyor, yaşıyorum, uyanıyorum”
ifadelerinde 
görüldüğü gibi şimdiki zamandır. Burada anlatı kişisi geçmişi ve geleceği şimdiye 
taşıyarak postmodern anlatılardaki zaman uygulamasının en güzel örneğini vermiştir. 
Netice itibariyle, bu eserde zaman mefhumu, dairesel bir şekilde ele alınmış ve bir 
şeklide okura anlatı kişilerinin geçmiş, şimdi ve geleceğini oluşturma imkânı 
verilmiştir.