T. C. Bartin üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ TÜrk diLİ ve edebiyati anabiLİm dali yeni TÜrk edebiyati biLİm dali 2000-2010 arasi küÇÜrek öYKÜde postmodern izler yüksek lisans tezi hazirlayan tezcan kurt danişMan prof

3.2.2. Mehmet Harmancı/ Muhtemel Menkıbeler
Muhtemel Menkıbeler
’deki (Harmancı, 2011) anlatılar zaman yönünden 
incelendiğinde genel manada geçmiş, şimdiki ve gelecek zaman kiplerinin kullanıldığı 
görülür. Bunun yanında zaman mefhumu bazen 
40 yıl, bir yıl boyunca, on yıl boyunca, 
üç yıl boyunca
şeklinde yıl olarak, bazen 
kar, kardan adam, serin servilerin altında 
bülbüllerin ötüştüğü vakit
şeklinde mevsim olarak, bazen 
kırk gün, yedi gün 
şeklinde 
gün olarak, bazen de 
sabah ezanları, alaca karanlık, akşam vakti, güneş battı, akşam 
alacası, gördükçe, hacca gidecekti, Şeb-i Arus 
şeklinde zamanı belirten ifadelerle ortaya 
konulmuştur. Bir anlamda yazar öykülerinde öyküleri yazma ve anlatma zamanı 
arasında gidip gelmiştir. Olaylar okurun bilgisi dışında başlamış, olgunlaşmış ve 
neticede de bitmiştir. İşte okura sunulan zaman, tam da buradan itibaren görünür hale 
getirilmiştir. Postmodern anlatı özelliklerinden biri olan zaman, bu öykülerde kendini 
zamanın en küçük birimi olan an’a çevirmiş şekilde gösterir ki, küçürek öykü ile 
postmodernizmin (postmodern anlatının) ilişkisi de buradan itibaren başlar. Küçürek 
öykülerde postmodernizmin en önemli unsurlarından biri olan zaman, öyküdeki öznenin 
bilinçaltı sıçramalarıyla aynı zamanda birden fazla zaman
a (Güzel, 2009, 123) 
yolculuğa çıkardığı zamandır.
“Elini cebine soktu. Bozukluklardan ve buruşuk bir kâğıt paradan başka hiçbişeyinin olmadığını 
fark etti. 
Evi barkı, çoluğu çocuğu, parası pulu, eşi dostu, akrabası tanıdığı, sevdiği seveni, işi aşı, 
hiçbişeyi ama hiçbişeyi…”
(
Harmancı, 2011,11). 
Dalgın
(s. 11) başlıklı anlatıdan alınan cümlelerden de görüleceği gibi, okur, 
öyküde kendine yer bulan özneyi geçmişiyle değil, o andaki şekliyle görür. Yani özne, 
burada
’dır. 
Burada 
geçmişin pek bir önemi yoktur. Önemli olan öznenin 
şimdiki 
durumudur. Bu örnekte de öznenin şimdiki durumu açıkça görülür. Zira anlatıda 

---

65 
öznenin cebinde ne olup olmadığını okur bilemez. Bunu bilebilmesi için yazarın veya 
öznenin okura tüyo/lar vermesi gerekir. Bu tüyo/lar da verilmiştir. Öznenin cebinde para 
vardır; ancak, okur, cebindeki paranın ne kadar olduğunu, daha doğrusu paradan başka 
hiçbir şey olmadığını, öznenin elini kendi cebine atması ile öğrenir. Öznenin hiçbir 
şeyinin olmadığını desteklemek için “
Evi barkı, çoluğu çocuğu, parası pulu, eşi dostu, 
akrabası tanıdığı, sevdiği seveni, işi aşı” 
şeklinde eksiltili bir cümle kurulmuştur. 
Burada bir insanın yaşamı boyunca sahip olmak istediği şeyler verilerek -bir anlamda- 
öznenin bunlara bile sahip ol(a)madığı ifade edilmiştir. Tabii ki biz burada öznenin 
“Nesi var, nesi yok?” diye bir araştırmaya girecek değiliz. Bizim için önemli olan, 
öznenin sahip ol(a)madıklarını bilme zamanı ile okurun bunları öğrenme zamanıdır. 
Örnekte de görüleceği üzere, özne sahip ol(a)madıklarını önceden bilmekte iken, okur 
bunu öznenin cebinde paradan başka hiçbir şeyin olmadığının açıklanmasıyla öğrenir. 
Öykü okunmaya devam edildiğinde öznenin bir güz mevsiminde kaldırımda yüksek 
sesle şarkı söyleyerek yürürken kaldırımın insanla, araç yolunun da sarı renkli ticari 
taksilerle dolu olduğunun bir anda farkına vardığına şahit olunur. Aslında özne, 
genişleyen bir şimdiki zaman içindedir. Yani öznenin hayatının zamansal 
parçalanmışlığı, okura da parçalı, kesik kesik anlatılmaya çalışılmıştır.