T. C. Ankara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ ÇAĞDAŞ TÜrk lehçeleri ve edebiyatlari anabiLİm dali irak türkmen tüRKÇESİnde kalip sözler noor ghazi elaiS

Allah’a amanat olasan “Allah’a emanet olasın” (Hürmüzlü 2013: 60)

Allah’a emanet “Allah’a emanet olasın” (ITDA: 33)

Allah’a şükür “Allah’a şükür olsın” (ITDA: 33)

Allah’a şükürler (Polat 2021: 63)

Allah’ın beyti qısmetinde olsın “Allah’ın evi kısmetinde olsun” (KK: NA)

Altıy gül üstüy rehhen ossun “Altın gül üstün reyhan olsun” (Telafer ağ.) (Çolakoğlu 2017: 115)

Arxev yere gelmesin “Arkan yere gelmesin” (x) (KK: Kİ)

Axiriv xer olsın “Sonun hayır olsun” (KK: SG)

Aydın gözler darağacı görmesin “Aydın gözler idam olunan ağacı görmesin” (HİD: 29)

Az qazanıp çox yesen “Az kazanıp çok yiyesin” (KK: NA)

Babav af olaydı “Baban af olaydı” (ITFHİ: 515)

Babava neneve rehmet “Annene-babana rahmet” (ITFHİ: 515)

Babava yüzbin rehmet “Babana yüz bin rahmet” (ITFHİ: 515)

Barı başımıza “Darısı başımıza” (ITFHİ: 515)

Barını yesen “Meyvesini yiyesin inşallah” (ITFHİ: 515)

Başa kimin, başa kimin olasan (ossun) “Sonuna kadar olasın, Ömrün uzun olsun” (Hürmüzlü 2013: 82)

Başıv sağ olsun “Başın sağ olsun” (KK: SG)

Başıva dolanım “Başına dolanayım” (ITFHİ: 515)

Başıva dönüm “Başına döneyim”⁷ (ITFHİ: 515)

Başıv ha üskeg olsın “Başın hep yüksek olur inşallah; hep başarılı olasın” (ITFHİ 2012: 515)

Baxtıv açılsın “Bahtın açılsın” (ITFHİ: 515)

Bayramıv mümarek olsun “Bayramınız kutlu olsun” (KK: Nİ)

Bereket versin (ITDA: 54)

Berxudar ol paran çok olsun “Berhudar ol, çok kazan” (ITDA: 54)

Berxurdar olasan “Ömrün uzun olsun/berhudar olasın” (ITFHİ: 515) 

Beyyük/böyük adam olasan “Yüksek mevkilerde olasın” (ITFHİ: 515)

Bin rahmet adam sana “Bin rahmet gelsin sana” (KNB: 51)

Birimiz on bin olsın “Birimiz on bin olsun (bereketli olsun)” (KNB: 183)

Boyıva dönüm “Boyuna döneyim” (ITFHİ: 515)

Boyıva hayran “Boyuna hayran olayım” (ITFHİ: 515)

Boyıva qurban “Boyuna kurban olayım” (ITFHİ: 515)

Cana gelen malla gelsin “Cana gelen mala gelsin” (KK: Nİ)

Canıv sağ olsun “Canın sağ olsun” (Hürmüzlü 2013: 100)

Canıva sağlığ “Canına sağlık” (ITFHİ: 515)

Cennet mekân olasan “Cennetlik olasın” (ITFHİ: 515)

Cennet xatunu olasay “Cennet hatunu olasın” (Telafer ağ.) (Çolakoğlu 2017: 115)

Ciger yanığı görmiyesen “Evlat acısı görmeyesin” (KD- 1963: 41)

Cigeriv yanmasın “Ciğerin yanmasın; evlat acısı görmeyesin” (ITFHİ: 515)

Çırağıv söndürmesin Allah “Allah çırağını söndürmesin” (ITFHİ: 515)

Çox şükür olsın Allah’a “Allah’a çok şükür” (KNB: 206)

Darısı başımıza (ITDA: 73)

Dırnağuva daş değmesin “Tırnağına taş değmesin” (KD- 1963: 41)

Dilerim ki kimse acı görmesin (HİD: 29)

Doğduğuv oğlan, doğradığıv kuyruğ olsın “Doğurduğun oğlan olsun, doğradığın kuyruk yağı olsun” (KD- 1963: 41)

Dostun çox düşmanın kör olsun “Dostun çok, düşmanın kör olsun” (Felekoğlu 1966: 30)

Dostun çox olsun düşmanın az olsun “Dostun çok, düşmanın az olsun” (Çolakoğlu 2017: 115)

Duşmanıv kor (kör) olsın “Düşmanın kör olsun” (ITFHİ: 515)