Сузиш спорти турларига умумии характеристика

 

SUPACHADAN START OLISH TEXNIKASI 

Shug'ullanuvchilar  supachadan  sakrab  start  olishga  suzishni  o'zlashtirib  olganlaridan  keyin 

o'rgatiladi. Suvdan start olish esa chalqancha yotib sirg'anishni o'zlashtirgandan keyin o'rgatiladi. Start 

texnikasini.  o'rganishda  ilgari  o'tilgan  bir  qator  yordamchi  mashqlarni  bajarib  turish  yaxshi  natija 

beradi.  Supachadan  sakrab  start  olishni  o'rgatish  uning  texnikasini  tushuntirish  va  ko'rsatishdan 

boshlanadi.  Buning  uchun  quruqlikda  quyidagi  mashqlarni  bajarish  lozim:  a)  dastlabki  holat;  b)  qo'l 

siltanishi bilan depsinish va boshqalar. Suvda o'tkaziladigan darslarda start texnikasi quyida keltirilgan 

mashqlar yordamida o'rgatiladi.  

1.  Qirg'oq  chetiga  o'tirib,  oyoqlar  (hovuz  devoridagi  maxsus)  o'yiqqa  qo'yiladi.  Kaftlar  oldinga 

qaratib,  qo'llar  yuqori  ko'tariladi,  bosh  oldinga  tushiriladi.  Qo'l  va  bosh  holatini  o'zgartirmay,  gavda 

ko'krak  bilan  boldirga  tomon  biroz  egiladi.  Shundan  so'ng  oyoqlar  yoziladi,  qirg'oqdan  depsinib, 

qo'llarni  cho'zgan  holda  suvga  tashlaniladi.  Suvga  kirishda  gavda  rostlanib  chuziladi  va  shu  holatda 

suv yuziga qalqib chiqqunga qadar sirg'anadi.  

---

 

46 

2. Qirg'oq chetini oyoq panjalari bilan qimtib tik turiladi. Kaftlar oldinga qaratib, qo'llar yuqoriga 

ko'tariladi, dahan ko'krakka  yaqinlashtiriladi. Qo'l va bosh holatini o'zgartirmay, cho'kkalab o'tiriladi, 

ko'krak songa tekkuncha oldinga engashiladi.  Shundan so'ng oyoqlar rostlanadi,  qirg'oqdan depsinib, 

qo'llar oldinga cho'zilgan holda gavda suvga tashlanadi. Suvgaqirishda rostlanib-cho'zilib, shu holatda 

suv yuziga kalqib chiqqunga qadar gavda sirg'anadi;  

b)  qirg'oq  chetini  oyoq  panjalari  bilan  qimtib  tik  turiladi.  Kaftlarni  oldinga  qaratib,  qo'llar 

yuqoriga ko'tariladi.  Qo'l va bosh  holatini  o'zgartirmay  chanoq-boldir bo'g'imida to'g'ri burchak hosil 

bo'lgunga  qadar  oldinga  engashiladi.  Shundan  so'ng  oyoqlarni  bukmagan  holda  qirg'oqdan  depsinib, 

qo'llar  oldinga  uzatilgancha  suvga  tashlaniladi.  Suvga  kirishda  gavda  rostlanib  cho'ziladi  va  shu 

holatda suv yuziga qalqib chiqquncha sirg'anadi;  

v) «b» mashq start olish supachasida bajariladi.  

3.  

a) qirg'oq chetini oyoq panjalari bilan qimtib tik turiladi oyoqlar chanoq-son bo'g'imidan 

to'liq  bukilib,  qo'llar  panjaga  tekkuncha  cho'ziladi.  Dahan  ko'krakka  yaqinlashadi.  Shu  holatni 

o'zgartirmay, oldinga qo'llar  yozilgancha oldinga-yuqoriga siltanish bilan bir vaqtda qirg'oqdan panja 

bilan yengil depsinib, gavda rostlanib cho'ziladi va qo'llar bilan suvga kiriladi;  

b) «a» mashq start olish supachasida bajariladi.  

4.  

Dastlabki  xolat-hovuz  chetida  start  olish  uchun  tik  turiladi.  Holatni  o'zgartirmay, 

muvozanatni yo'qotgunga qadar gavda oldinga qiya. Bir paytning o'zida oyoq chanoq-son bo'g'imidan 

keskin  rostlanib,  qo'llar  pastgaoldinga-yuqoriga  yo'nalishda  siltanadi,  oyoqlar  bilan  hovuz  chetidan 

kuchli depsinib, to'g'rilangan gavda qo'llar bilan oldinga, suvga yo'naladi. Oyoqlar depsinish va qo'llar 

siltanishi paytida dahan ko'krakka yaqinlashadi. Suv yuziga qalqib chiqqunga qadar sirg'aniladi.  

5.  Start  komandasiz  va  komanda  bilan  «harakat-siz»  holatda  bajariladi  (muvozanatni  oldindan 

yo'qotmagan holda).  

Suv ichida start olish texnikasini o'rganish mashqlari.  

Hovuz  devoriga  qarab  turib,  qo'llar  bilan  maxsus  tutqichdan  ushlanadi.  Oyoqlar  suv  ostida 

bukilgan  holda  devorga  tayaniladi.  Boshni  orqaga  tashlab,  suvga  bel  bilan  yotiladi,  tushirilgan  va 

bukilgan  qo'lni  ko'krak  ustidan  oldinga  o'tkazib  bosh  uzra  to'liq  uzatiladi  va  oyoqlar  bilan  hovuz 

devoridan depsiniladi. Gavda rostlangan holda, chalqancha, to'la to'xtagunga qadar suvda sirg'aniladi.  

a)  dastlabki  holat-qo'llar  bilan  hovuz  chetidagi  maxsus  tutqichdan  ushlanadi,  suvdan  start  olish 

uchun  tik  turiladi.  Qo'llarni  tez  harakatlantirib  yuqsriga-oldinga  yoki  yonga-oldinga  yo'nalishda 

ko'tarib,  bosh  uzra  birlashtirib  va  gavdani  rostlab,  oyoqlar  bilan  hovuz  devoridan  depsiniladi.  To'la 

to'xtaguncha sirg'aniladi; b) «a» mashq chalqancha suzish uchun start olish joyida bajariladi.  

3.  

Chalqancha suzish uchun suvda start olish komandasiz va komalda bilan bajariladi.