Suv resurslarini havzaviy rejalashtirish va boshqarish

198
Salohiddinov A.T., Ashirova O.A.
А)
B)
C)
Havzaviy rejani 
ishlab chiqish
Holatni tahlil 
qilishga ketadigan 
xarajatlar:
• Mavzuga oid 
ekspertlar ishi;
• Dala tadqiqotlari;
• Xaritani tuzish;
• Pullik 
maʼlumotlar;
• Pullik tadqiqotlar
Reja matnini 
ishlab chiquvchi 
ekspert/ekspertl
ar guruhiga pul 
to‘lash
Manfaatdor 
tomonlar 
uchrashuvini 
o‘tkazish
Havzaviy rejani 
turli OАV, 
veb-saytlarga 
joylashtirish
Havza rejasini 
amalga 
oshirish
Havzaviy 
tashkilot 
sekretariati 
faoliyatini 
moliyalashtirish
Havzaviy 
tashkilotning 
muntazam 
majlislarini 
moliyalashtirish
Rejaning alohida 
tadbirlarini 
amalga oshirishga 
mablag‘ berish
Manfaatdor tomonlarni 
muntazam axborot 
bilan taʼminlash uchun 
axborot resurslarini 
Rejaning 
bajarilishini 
monitoring qilish 
va baholash
Reja tadbirlarini 
amalga oshirish 
joylariga dala 
chiqishlarini amalga 
oshirish
Mustaqil 
baholovchilar va 
maslahatchilarga 
pul to‘lash
Teskari aloqa 
mexanizmi ishi 
(OАV, internet 
resurslari)
5.1-rasm. Havzaviy rejani ishlab chiqish va uni amalga oshirish hamda 
monitoring qilish xarajatlari.

---

199
SUV RESURSLARINI HAVZAVIY REJALASHTIRISH VA BOSHQARISH
Yuqorida keltirilgan sxemadan ko‘rinib turibdiki, har bir blok 
bir nechta turdagi xarajatlarni o‘z ichiga olib, ular har bir bos
-
qichda qo‘yilgan maqsadlarga erishish uchun zarurdir. Bunda 
keltirilgan barcha xarajatlar ham majburiy emasligini ta’kidlash 
zarur.
Havzaviy rejani ishlab chiqish bosqichida moliyaviy xa
-
rajatlarni minimallashtirish mumkin. Shu asnoda, ekspert 
baholashlar havzaviy tashkilotlarning a’zolari tomonidan ba
-
jarilishi mumkin va bunda qo‘shimcha xarajatlar talab qilinmay
-
di. Ayrim zaruriy ma’lumotlar havzada joylashgan va hududni 
barqaror rivojlantirishdan manfaatdor bo‘lgan turli xil tuzilma
-
lar tomonidan ham taqdim qilinishi mumkin.
Reja matni havzaviy tashkilotlar a’zolarining tashabbuskor 
guruhi, shuningdek, ko‘ngillilar tomonidan ham yozilishi 
mumkin. Shu asnoda, rejani ishlab chiqish bosqichida ham 
moliyaviy xarajatlar birmuncha qisqartirilib, asosan birgalikda
-
gi uchrashuvlarni o‘tkazish bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin. Rejani 
amalga oshirish bosqichi eng xarajatli bosqich hisoblanadi, 
biroq bu bosqichda ham katta moliyaviy mablag‘ talab qilmay
-
digan tadbirlarni belgilash mumkin. Masalan, qishloq hududini 
ko‘kalamzorlashtirish, chiqindilarni yig‘ishtirish, buloqlarni to
-
zalash va shu kabi tadbirlar mahalliy aholi kuchlari bilan bajari
-
lishi ham mumkin.
Mazkur bosqich, shuningdek, davlat dasturi yoki korporativ 
ijtimoiy biznes mas’ulligi asosidagi investitsiyani jalb etish im
-
koniyatini beradi. Rejaning alohida tadbirlarini amalga oshirish 
uchun donorlik mablag‘larini jalb qilish mumkin. Moliyaviy 
mablag‘larni jalb etishning turli mexanizmlari mavjud.
Havzaviy reja bajarilishini monitoring qilish va baholash bos
-
qichida ham havzaviy tashkilotlar a’zolari yoki jamoatchilik kuchi 
bilan katta xarajatlarsiz amalga oshirilishi mumkin bo‘lgan tad
-
birlar mavjud. Ma’lum idoralar yo‘nalishi bo‘yicha bajariladigan 

---

200
Salohiddinov A.T., Ashirova O.A.
tadbirlarning davlat monitoringi ham o‘z mablag‘iga ega bo‘ladi.
Shunday qilib, moliyaviy mablag‘larning yo‘qligi havza
-
viy rejalarni ishlab chiqish va ularni amalga oshirishda to‘siq 
hisoblanmaydi, biroq u yoki bu harakatlarni tezkor rejimda 
amalga oshirish imkoniyatini pasaytiradi.