Statistika, ma’lumotlar va statistik fikrlash i-bob. Mundarija

1.2. Statistik ilovalarning turlari


“Statistika” ko’pchilik odamlar uchun “raqamli tasvir” degan ma’noni anglatadi. Yangi uy-joy qurishning oylik hajmi, jigarni ko’chirib o’tqazishdan voz kechishning intensivlik darajasi, mahalliy politsiya tomonidan kamsitishni xis qilayotgan qora tanli amerikaliklarning ulushi muayyan xodisalardan yig’ilgan ma’lumotlar katta to’plamining statistik tasvirini ifodalaydi. (Keyinchalik, 1.4 bo’limda barcha ma’lumotlar tabiatda raqamli emasligini bilib olamiz.) Ma’lumotlar ko’p hollarda ularning xususiyatlarini baholash maqsadida qaysidir ma’lumotlar majmuasidan tanlanadi. Biz bu jarayonni tanlanma deb nomlaymiz. Misol uchun, Siz onlayn tarzida ma’lum bir mahsulot xarid qilayotgan barcha mijozlarning o’rtacha yoshini hisoblash uchun Internetda ushbu mahsulotni xarid qilayotgan mijozlarni yoshini to’plashingiz mumkin. Shunda o’z baholashlaringizni tegishli yosh guruhi uchun veb-saytida maqsadli reklama uchun foydalanishingiz mumkin. Shunga e’tibor beringki, statistika ikkita xilma-xil jarayonni o’z ichiga oladi: (1) ma’lumotlar to’plamini tasvirlash va (2) tanlanma asosida ma’lumotlar to’plami to’g’risida xulosalar(baholashlar, echimlar, prognozlar va h.k.)ni ta’riflash. Shunday qilib, statistikaning qo’llanilishini ikkita asosiy sohaga bo’lish mumkin: tasviriy statistika va xulosaviy (analitik) statistika.

Tasviriy statistika ma’lumotlar to’plamida qonuniyatlarni topish va axborotlarni umumlashtirish, hamda ushbu axborotlarni qulay shaklda taqdim qilish uchun raqamli va grafik usullardan foydalanadi.