Statistika” fanidan Oʻquv-uslubiy majmua

Nazorat va mustaqil ishlash uchun savol va topshiriqlar

1. 
   Indeks deganda nimani tushunasiz?
   
2. 
   Indeks usulining funksiyalari nimalardan iborat?
   
3. 
   Indeksning qanday turlarini bilasiz?
   
4. 
   Indekslar yordamida qanday masalalar yechiladi?
   
5. 
   Indeks usuli yordamida qanday jarayonlar o‘rganiladi?
   
6. 
   Indekslarning nisbiy miqdorlardan farqi bormi? Bor bo‘lsa ularni ko‘rsatib bering.
   
7. 
   Joriy davr va joriy ko‘rsatkich nima? Bazis (zaminiy) davr va ko‘rsatkich-chi?
   
8. 
   Yakka indeks deganda nimani tushunasiz?
   
9. 
   Yakka indekslarning qanday turlarini bilasiz?
   
10. 
    Yakka indekslarga qanday xususiyatlar xos?
    
11. 
    Guruhiy indekslar nima? Ular qanday xususiyatlarga ega?
    

2. 
   AMALIY MASHG‘ULOTLAR
   

1 – Mavzu: “Statistika” fanining predmeti va uslubi
1. Qisqacha metodik ko‘rsatmalar.
Jamiyat hayoti, turmushi haqidagi ma’lumotlarga bo‘lgan amaliy ehtiyoj statistikani yaratdi. Ma’lumotlarda ifodalangan tartib-qoidalarni anglash ishtiyoqi, tushuntirish yo‘llarini topish zaruriyati statistikani fan sohasiga aylantirdi. Statistika lotincha “status” - ahvol, holat so‘zi bilan italyancha “state” - davlat so‘zidan kelib chiqib, davlat ahvoli haqidagi fan hisoblanadi. Dastlab davlatshunoslik fani statistika deb ataldi. Hozirgi zamon statistikasi davlatshunoslikdan axborotlarning to‘laligi, turli tumanligi va xarakteri bilan tubdan farq qiladi. Statistika - bu fan tarmog‘i, amaliy faoliyat sohasi, bilim yo‘nalishi, bilish qurolidir. Tasviriy statistika - bu ma’lumotlar to‘plash, tasniflash, umumlashtirish va talqin etish yo‘llaridir. Statistikaning o‘rganish ob’ekti - bu ommaviy hodisa va jarayonlardir. Ommaviy hodisaning umumiy ta’rifi: biror ob’ektlar to‘plamida yoki murakkab ob’ekt elementlari majmuasida yuzaga chiqqan voqea hisoblanadi Ommaviy jarayon umumiy ta’rifi: ob’ektlar to‘plamida yoki murakkab ob’ektda sodir bo‘lgan voqealar oqimi, ularning rivojlanishi hisoblanadi. Ommaviy hodisa va jarayonning birinchi muhim belgisi - unda bir qancha ob’ektlar ishtirok etib, ular o‘xshashlik alomatiga ega ekanligidan iborat. Ommaviy hodisa va jarayonning ikkinchi xossasi - ayrim to‘plam ob’ektlari, elementlari o‘ziga xoslik alomatiga ega bo‘lib, mustaqil, erkli tarzda amal qilishidan iborat. Ommaviy hodisa va jarayonning uchinchi xossasi - to‘plam biror ob’ekti haqidagi tafsillarni uning barcha boshqa ob’ektlarining tafsillaridan aniqlab bo‘lmasligidan iborat. Nihoyat, ommaviy hodisa va jarayonning to‘rtinchi eng muhim belgisi - unda ma’lum qonuniyat yuzaga chiqishi, ammo u yakka hodisada namoyon bo‘lmasligidan iborat. Ommaviy hodisaning aniq ta’rifi - bu har qanday hodisalar yig‘indisi bo‘lmasdan, ularning shunday to‘plamiki, unda statistik qonuniyatlar namoyon bo‘ladi, ammo yakka hodisada ular yuzaga chiqmaydi. Statistika uslubiyati - bu ommaviy hodisa va jarayonlarni o‘rganishda, unda namoyon bo‘ladigan qonuniyatlarni oydinlashtirishda ishlatiladigan o‘ziga xos uslub, ya’ni statistika fani va amaliyotida qo‘llanadigan yo‘llar, usullar, vositalar majmuasidir. Statistik tadqiqot ikkita bosqich va bir necha fazalardan tashkil topadi va ularda o‘ziga xos usullar qo‘llanadi. Ommaviy hodisalarni o‘rganishda matematika usullari ham ishlatiladi. Statistika nazariyasi va matematik statistika yagona fandir. Stoxastik yoki statistik qonunlar - bu bir turli hodisalarni ommaviy takrorlanishida namoyon bo‘ladigan qonunlar hisoblanadi. Iqtisodiy statistika predmeti - bu iqtisodiy qonunlarning miqdoriy ifodalanishi, ommaviy iqtisodiy jarayonlarning miqdor - sifat aniqligini o‘rganish. Iqtisodiy statistika umum statistika usullariga asoslangan, lekin iqtisodiyot sharoitga muvofiqlashtirilgan uslubiyatga egadir.