Statistika” fanidan Oʻquv-uslubiy majmua

Kuzgi semestr

Nazorat turi	Reyting baholashlar			Jami	Saralash bali
	1	2	3
JN ( 40 %) shu jumladan	9	15	16	40	22
ON (30 %)		14	16	30	17
YaN (30 %)	-	-	30	30	17
Jami:	7	29	64	100	55

Baxorgi semestr

Nazorat turi	Reyting baholashlar		Jami	Saralash bali
	1	2
JN ( 40 %) shu jumladan	18	22	40	22
ON (30 %)	-	30	30	17
YaN (30 %)			30	17
Jami:	18	52	100	55

Baho	5	4	3	2
Reyting	86-100	71-85	55-70	< 55
Fanni o‘zlashtirish ko‘rsatgichlari	176-205	146-174	113-144	<112

Eslatma: 3-4 semestrda o‘qitiladigan “Statistika” fanining o‘quv hajmi 205 soatni tashkil etib 2 semestrga bo‘lib o‘tilishi sababli kuzgi va bahorgi semestrlar o‘quv hajmi 205 soatni tashkil etadi fan koeffitsenti esa 2,05 bo‘ladi. Fan bo‘yicha o‘zlashtirishni aniqlashda talaba to‘plagan bali 2,05 ga ko‘paytiriladi va butungacha yaxlitlab olinadi.

2. 
   JNni baholash mezonlari
   

“Statistika” fani bo‘yicha joriy baholash talabaning seminar mashg‘ulotlaridagi o‘zlashtirishini aniqlash uchun qo‘llaniladi. JN har bir seminar mashg‘ulotlarida so‘rov o‘tkazish, savol va javob, taqdimot ishlari topshiriqlarini bajarish va himoya qilish kabi shakllarda amalga oshiriladi. Talabaga JN da butun ballar qo‘yiladi.
(kuzgi semestr)

№			Sentyabr				Oktyabr					Noyabr					Dekabr				Yanvar
			1	2	3	4	5	6	7	8	9		10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21
1	JN 40%	Amaliyot			5				5					5				5			5					25
		Mustaqil Ta’lim					4								5							6				15
2	ON 30%	Ma’ruza									9												10			19
		Mustaqil Ta’lim									5												6			11
3	YaN 30%																								30	30
	Jami		9						29								32									70
	Jami GP bo‘yicha		9						38								70								30	100

(bahorgi semestr)

№			Fevral							Mart									Aprel								May											Iyun
			1		2			3		4		5		6			7	8		9		10		11		12			13		14		15		16		17			18		19
1	JN 40%	Amaliyot				4					6				6					6																								22
		Mustaqil Ta’lim							8								10																											18
2	ON 30%	Ma’ruza																14																										14
		Mustaqil Ta’lim																		16																								16
3	YaN – 30%																																								30			30
	Jami			33									37																															70
	Jami Gp bo‘yicha			33									70																												30			100

Amaliy mashg‘ulotlarni o‘zlashtirish darajasi quyidagi
mezon asosida aniqlanadi

Baholash ko‘rsat-kichi	Baholash mezonlari	reyting bali
A’lo, 86-100%	Etarli nazariy bilimga ega. Topshiriqlarni mustaqil bajargan. Berilgan savollarga to‘liq javob beradi. Savolning mohiyatiga to‘liq tushunadi. Auditoriyada faol. O‘quv tartib intizomiga to‘liq rioya qiladi. Topshiriqlarni namunali rasmiylashtirgan.	4
Yaxshi, 71-85%	Etarli nazariy bilimga ega. Topshiriqlarni bajargan. Berilgan savollarga etarli javob beradi. Masalaning mohiyatini tushunadi. O‘quv tartib intizomiga to‘liq rioya qiladi.	3
Qoniqarli 55-70%	Topshiriqlarni echishga harakat qiladi. Berilgan savollarga javob berishga harakat qiladi. Savolning mohiyatini chala tushungan. O‘quv tartib intizomiga rioya qiladi.	2
Qoniqarsiz 0-54%	Talaba amaliy mashg‘ulot darsi mavzusiga nazariy tayyorlanib kelmasa, mavzu bo‘yicha masala, misol va savollariga javob bera olmasa, darsga sust qatnashsa bilim darajasi qoniqarsiz baholanadi	1

2. 
   ONni baholash
   

Oraliq nazorat “Statistika” fanining bir necha mavzularini qamrab olgan bo‘limi bo‘yicha, tegishli amaliy mashg‘ulotlar o‘tib bo‘lingandan so‘ng yozma ravishda amalga oshiriladi. Bundan maqsad talabalarning tegishli savollarni bilishi yoki muammolarni echish ko‘nikmalari va malakalari aniqlanadi. O‘kuv yilining 1-semestrida 2-ta ON o‘tkazish rejalashtirilgan bo‘lib 9 va 10 ballardan iborat. ON nazorat ishlari yozma ish va og‘zaki usulda o‘tkazilishi nazarda tutilgan, yozma ish va og‘zaki savollari ishchi o‘quv dastur asosida tayyorlanadi. ON ga ajratilgan balldan 55% dan past ball to‘plagan talaba o‘zlashtirmagan hisoblanadi. ON ni o‘zlashtirmagan talabalarga qayta topshirish imkoniyati beriladi. ON bo‘yicha olinadigan og‘zaki savollar kafedra mudiri rahbarligida tashkil etiladi va kafedrada o‘quv yilining oxirigacha saqlanadi.

2. 
   YaNni baholash
   

Yakuniy nazorat “Qishloq xo‘jaligi infratuzilmasi iqtisodiyoti” fanining barcha mavzularini qamrab olgan amaliy mashg‘ulotlar o‘tib bo‘lingandan so‘ng yozma ravishda amalga oshiriladi. Bundan maqsad talabalarning fan bo‘yicha o‘zlashtirish ko‘rsatkichlari, ya’ni bilim darajasi yoki muammolarni echish ko‘nikmalari va malakalari aniqlanadi. YaN nazorat ishlari yozma usulida ham o‘tkazilishi nazarda tutilgan, yozma ish sovollari ishchi o‘quv dasturi asosida tayyorlanadi. ON va JNlarga ajratilgan balldan 55% dan past ball to‘plagan talaba o‘zlashtirmagan hisoblanadi va YaNga kiritilmaydi. YaNni o‘zlashtirmagan talabalarga qayta topshirish imkoniyati beriladi. YaN bo‘yicha olinadigan yozma ish variantlari kafedra mudiri rahbarligida tuziladi va dekanatlarga topshiriladi.
Test usulida YaN ni baholash mezonlari:
YaN baholash test sinov yoki yozma shakllarda o‘tkaziladi. Bunda talabalar 30 ta test savoliga javob beradilar (test savolining har biri 1 ballik tizimida baholanadi) yoki yozma ishda belgilangan 6 ta savolga javob yozadi. Agar talaba YaN da 16,5 ball kam to‘plasa, u holda talaba qayta YaNtopshiradi.
Talabaning Bitiruv malakaviy ishi 100 ballik tizimda baholanadi. Baholash jarayonida quyidagi mezonlarga tayaniladi:
a) 86 – 100 ball uchun talablar: 1) ishning dolzarbligi, maqsadi va vazifalarini asoslash; 2) mustaqil mushohoda yurita olish va fikrlash; 3) umumiy va yangi statistik usullarni bilish va amalda qo‘llay olish; 4) masalalar mohiyatini to‘liq yoritish; 5) ishni mustaqil bajarish va o‘z so‘zi bilan bayon etish; 6) haqiqiy statistik ma’lumotlarni omilli tahlil qilish; 7) aniq xulosalar va asosli takliflar bayon etish.
b) 71-85 ball uchun talablar: 1) ishning dolzarbligi, maqsadi va vazifalarini asoslash; 2) ananaviy statistik usullarni bilish va amalda qo‘llay olish; 3) masalalar mohiyatini yoritish; 4) haqiqiy statistik ma’lumotlardan foydalanish va tahlil qilish; 5) aniq xulosa va takliflar bildirish.
v) 55-70 ball uchun talablar: 1) maqsad va vazifalarni bildirish; 2) asosiy masalalar mohiyatini yoritish; 3) haqiqiy statistik ma’lumotlar keltirish; 4) umumiy xulosa va takliflar bildirish.
g) 0-54 ball bilan baholanadi: 1) ish mustaqil yozilmagan; 2) masalalar mohiyati noto‘g‘ri yoritilgan.
Joriy va oraliq nazoratlarida saralash ballari kam to‘plangan va uzrli sabablarga ko‘ra nazoratlarga qatnasha olmagan talabaga qayta topshirish uchun navbatdagi tegishli nazorat turigacha oxirgi joriy va oraliq nazoratlar uchun esa yakuniy nazoratgacha bo‘lgan muddat beriladi.
Belgilangan muddatlarda topshirilmagan joriy va oraliq nazorat ballari keyingi baholash ballariga qo‘shilmaydi va qayta topshirishga ruxsat berilmaydi.
Semestr yakunida fan bo‘yicha joriy, oraliq yoki yakuniy nazorat turlarining har biri bo‘yicha saralash balidan kam ball to‘plagan talabaning o‘zlashtirishi qoniqarsiz xisoblanadi. Bunday akademik qarzdor talabalarga semestr tugagandan so‘ng qayta o‘zlashtirish uchun 2 xafta muxlat beriladi.
Talaba nazorat natijalaridan norozi bo‘lsa, fan bo‘yicha nazorat turi natijalari e’lon qilingan vaqtdan boshlab bir kun mobaynida fakultet dekaniga ariza bilan murojaat etishi mumkin. Bunday holda dekan taqdimnomasiga ko‘ra rektor bo‘yrug‘i bilan 3 a’zodan kam bo‘lmagan tarkibda appelyatsiya komissiyasi tashkil etiladi va uning xulosasi o‘sha kunning o‘zida talabaga etkaziladi.
Reyting natijalarini qayd qilish
Talabaning fan bo‘yicha nazorat turlaridan to‘plagan ballari semestr yakunida reyting qaydnomasiga butun sonlar bilan qayd qilinadi. Reyting daftarchasining “o‘quv rejasida ajratilgan soat” ustuniga semestr uchun fanga ajratilgan umumiy o‘quv yuklama soatlari, “Fandan olingan baho” ustuniga esa 100 ballik tizim bo‘yicha talaba to‘plagan bali qayd qilinadi.
Har bir fan bo‘yicha o‘tkaziladigan nazorat turi natijalari guruh va professor-o‘qituvchi jurnallari hamda qayndnomada qayd etiladi va shu kunning o‘zida (nazorat yozma ish shaklida bo‘lsa, 2 kun ichida) talabalarga e’lon qilinadi.
Yakuniy nazorat yozma ishlari yangi o‘quv yili boshlanishigacha kafedrada saqlanadi.

1 James McClave, Terry Sinich Statistics. Textbook. USA. 2013 y. 4p.

2 Boshqa jo’g’rofik bеlgilar - shaхar, tеmir yo’l, joy rеlеfi va хokazolar bu хaritada ko’rsatilmaydi.

3 Daris Singpurwalla. A.Handbook of statistics: an Overview of Statistical Methods 1^st edition. 2013 y. 59p.

4 Ызбекистон Республикасининг 2005 йилда ижтимоий-и=тисодий ривожланишининг асосий кырсаткичлари, Т.:2006, 10-15 бет.

5 Eckermann J.P. Gesprache mit Gothe Leipz, 1902,S313

6 Герман К.Ф. Всеобщая теория статистики- СПБ,1809-П.б 78

7 James McClave, Terry Sinich Statistics. Textbook. USA. 2013 y. 78p.

8 В.Назаров, Б.Т.Тошпылатов, А.Д. Дисумбетов. Алгебра ва сонлар назарияси 1-=исм, Т.: Ы=итувчи, 1993, 68-бет.

1^ Eslatma: bosh to’plam hajmi katta bo’lganda, masalan, N>500 formulalar maхrajidagi -1 ni hisobga olmaslik mumkin. natijada qasv ichidagi koeffitsiеnt quyidagicha ifodalanadi: (1-n/N)

1⁾ Nazariy jihatdan formulada r – bosh to’plamdagi bеlgi salmog’i olinishi kеrak. Natijada altеrnativ bеlgi dispеrsiyasi pq formula sur’atida bo’ladi. Ammo bu ko’rsatkich noma’lum bo’lgani uchun amaliyotda tanlama to’plam altеrnativ bеlgi dispеrsiyasi qo’llanadi. Хuddi shunga o’хshab o’rtacha tanlash хatosini aniqlashda ham bosh to’plam dispеrsiyasiga nazariy jihatdan asoslanish kеrak. Ammo u noma’lum bo’lgani uchun tanlanma dispеrsiya qo’llanadi.

2⁾ Eslatma: bosh to’plam katta hajmga ega bo’lsa, masalan, N>500 formulalar maхrajidagi -1 hisobga olinmaydi. Natijada qavs ichidagi ifoda quyidagicha bo’ladi: 1-n/N.