Statistik kuzatish uslubiyoti

Echimi
.
Bu erda eksperimental birliklari psixologiya 
talabalari 
hisoblanadi. 
Tadqiqotchilar 
talabalar 
avvalambor gipnozning qaysi turini (an’anaviy yoki 
kompyuter yordamidagini) sinab ko’rganligi (tasodifiy 
taqsimlash orqali) tufayli ishlab chiqilgan eksperiment 
ma’lumotlarni yig’ish uchun ishlatildi.
 
b.
130ta psixologiya talabadan iborat tanlanma 
Tennessi universiteti barcha talabalar uchun tasodifiy 
edi.Agarda bosh to’plamning maqsadli guruhi bu 
Tennessi universiteti barcha psixologiya talabalari 
bo’lsa, ehtimol ko’prokki, bu tanlanma reprezentativ 
hisoblanadi. Biroq, tadqiqotchilar boshqa, yanada 
keng bosh to’plam haqida xulosa chiqarish uchun 
tanlanma ma’lumotlari ishlatilishi mumkin emas deb 
ogohlantiradi. 
Oldinga 
nazar 
tashlang
Ishlab 
chiqilgan 
eksperimentda 
tasodifiy 
taqsimlash 
yordamida 
tadqiqotchi turli xil siljishlarni, shu jumladan o’zini-
o’zi tanlash siljishlarni bartaraf etishga harakat 
qilmoqda. (Biz ushbu siljish tipini keyingi bo’limda 
muhokama qilamiz.)
 
Statistik jamlash hisoblash texnologiyasiga qarab oddiy va murakkab, tashkil 
qilinishiga qarab esa markazlashgan va markazlashmagan jamlashlarga bo’linadi.
Oddiy jamlash deganda olingan ma’lumotlarni umumiy yakunlarini hisoblash 
tushuniladi, murakkabda esa to’plam birliklari guruh va guruhchalarga ajratilib, 
ularning har biri va umumiy bo’yicha jamlar chiqariladi. 
Markazlashgan jamlashda barcha ma’lumotlar bir yerga to’planib, o’sha yerda 
qayta 
ishlanadi.Masalan, 
aholi 
ro’yxati 
ma’lumotlarini 
qayta 
ishlash. 
Markazlashmagan jamlashda ish pog’onama-pog’ona amalga oshiriladi, masalan, 
dastlab tumanda, keyin viloyatda va h.k. 
Statistik jamlash bir qancha bosqichlarda amalga oshiriladi va quyidagi 
elementlarni o’z ichiga oladi: 
1.To’plangan ma’lumotlarni qayta ishlash rejasi va dasturi tuziladi; 

---

Statistik ma’lumotlarni to`plash va qayta ishlash usullari
33 
2.To’plam birliklari o’rganilayotgan belgi bo’yicha guruhlarga ajratiladi. 
3.Har bir guruh va umumiy to’plam bo’yicha jamlar chiqariladi. 
4.Natijalar statistik jadvallarga joylashtiriladi va grafiklarda tasvirlanadi.