Statistik fizika nazariy fizikaning asosiy tarkibiy qismlaridan biri bo’lib, juda ko’plab zarralardan tashkil topgan fizik tizimlar (makrotizimlar) xususiyatlarini o’rganish bilan shug’ullanadi

74. Klassik va kinetik balans tenglamasi
(1)
tenglama kinetik balans tenglama nomi bilan yuritiladi. Kinetik balans tenglam ada Г-fazalar fazosida holatning klassik tavsiflashdan kvant mexanikaviy diskret tavsiflashga o'tish mumkin. (1) tenglamani quyidagi kurinishda yozishimiz mumkin.
(2)
U holda (2) tenglama quyidagi kurinishni oladi.
A gar sistem a yopiq bo'lsa, u holda batafsil m uvozanat prinsi
o'rinli bo'ladi:
U holda (2) tenglama quyidagi kurinishni oladi.
(3). (2) va (3) tenglam alar nochiziqli integro-differensial tenglamalar bo'lib, faqat xususiy hollarda yechilishi mumkin.
75. Eynshteyn bo’yicha Plank formulasini kinetik isboti. Elektromagnit maydon kvant nazariyasiga asosan fotonning tinch holatdagi massasi nolga teng va u s-yorug’lik tezligiga teng. Fotonlar uchun impuls , energiya va kimyoviy potensial =0 bo’lganligi tufayli Boze - Eynshteyn taqsimoti:
(7.1)

chastotaning oralig’iga to’g’ri keluvchi V - hajm uchun kvant holatlar soni:

(7.2)

ko’rinishga ega. Shuning uchun chastotaning oralig’iga to’g’ri keluvchi muvozanatli fotonlar soni (7.1) va (7.2) ga asosan

(7.3)

Chastotaning oralig’i uchun nurlanishning spektral energiya zichligi shu oraliqqa to’g’ri keluvchi (7.3) - fotonlar sonining hajm birligidagi qiymatini ga ko’paytmasiga teng, ya’ni:

(7.4)
bu formula birinchi bor (1900 yil) Plank tomonidan keltirib chiqarilgan va u Plank formulasi deb ataladi. Plank formulasidan foydalanib, nurlanishning boshqa barcha qonunlarini keltirib chiqarish mumkin. Dastlab, (7.4) ning chastotalari kichik va katta bo’lgan ikki chegaraviy hollarni ko’raylik.
Agar , ya’ni kichik chastotali va yuqori temperaturali soha uchun (7.4) Reley-Jins formulasini beradi:


(7.5)

Reley-Jins formulasi tarixan klassik statistika asosida (7.4) Plank formulasidan ancha ilgari keltirib chiqarilgan. Chastotaning oshishi bilan (7.5) formulaga asosan energiya osha boradi. Nazariyaning bu qiyinchiligi o’z vaqtida ultrabinafsha halokat deb nom olgan edi. Aslida unday emasligi (7.4) formuladan ko’rinib turibdi.