Sportda bashorat qilish va modellashtirish

4.4.Sport saralovida somatik rivojlanishni aniqlash uslubiyati.
Tayyorgarlikning boshlang‘ich bosqichida, bolalar va o‘smirlarning sportga layoqati darajasini aniqlashda shaxsni vizual baholash usuli trenerlar uchun asosiydir.
Somatik rivojlanish, samototipni aniqlash tajribasi bir qator belgilarni vizual baholashni o‘z ichiga oladi. Bunda rivojlanishni 3- ballgacha baholash qo‘llaniladi (..jadval).
Mushaklar: kam – mushaklarni bo‘rtib chiqish darajasi past; katta - mushaklarni bo‘rtib chiqish darajasi yuqori; o‘rtacha - mushaklarni bo‘rtib chiqish darajasi ikala baho oralig‘ida. Mushaklarni miqdoriy rivojlanish belgilaridan tashqari ularning egiluvchanligini e’tiborga olish kerak.
Tonus: sust – mushaklar qo‘l bilan ushlab ko‘rilganda yumshoq, bo‘sh; kuchli - mushaklar qo‘l bilan ushlab ko‘rilganda tarang va qattiq; o‘rtacha - ikkala baho oralig‘ida.
Somatik belgilar ko‘rsatkichlari, ball

Belgilar	1 ball	2 ball	3 ball
Mushaklar	Sust namoyon	o‘rtacha	Yаqqol namoyon
Tonus	Sust	o‘rtacha	Kuchli
YOg‘ qatlami	Kam	o‘rtacha	Katta
Suyak	Tor	o‘rtacha	Keng
Qopqoq shakli	Normal	Bukri	To‘g‘ri