Sportda bashorat qilish va modellashtirish

Sportchini fazoviy holati	Sportchining prognozlashtiriladigan holati		Mashg‘ulot tuzilmasi
Majmuaviy nazorat
Boshlang‘ich ko‘rsatkichlar		Model tasniflari		Mashg‘ulot jarayoni tuzilmasi		Test va nazorat me’yorlari tizimi

1.1-jadval. Sport mashg‘uloti jarayonini boshqarish tuzilmasi.

Bellashuv faoliyati asosiy tomonlari

Tayyorgarlikning asosiy tomonlari

Funksional tayyorgarlik

Bellashuv faoliyati

Tayyorgarlikning asosiy tomonlarini mohiyati

Funksional tayyorgarlik

Tayyorgarlikning asosiy tarkibiy qismlarini mohiyati

Bellashuv va mashg‘ulot yuklamalarining parametrlari

Mashg‘ulot jarayonining turli bo‘g‘inlarining ketma-ketligi

O‘quv-mashg‘ulot jarayonining me’yoriy ko‘rsatkichlari

Bellashuv faoliyatini tomonlari

Tayyorgarlikning asosiy tomonlarini mohiyati

Funksional tayyorgarlik

Mashg‘ulot jarayonida sportchining turli holatlarini boshqarish lozimligi munosabati bilan boshqaruvning bir necha turlarini sanab o‘tish mumkin:

− bosqichli, − yirik strukturali mashg‘ulot jarayon-lari majmuasida tayorgarlikni takomillashtirishga yo‘nal-tirilgan (ko‘p yillik tayyorgarlik bosqichlarida, makro-siklarda, davrlarda.);
− kundalik − mikro va mezo davrdagi mashqlar, ba’zi musobaqalar davrida sportchining o‘zini tutishini takomil-lashtirishni ta’minlaydi;
− tezkor − mehnat va hordiq tartibi, alohida mashg‘ulot va ularning majmuasini bajarish chog‘idagi harakat tasniflari, mashg‘ulotlar dasturi, alohida musobaqa va kurashlarda sportchi organizmining ta’sirchanligini takomillashtirishga yo‘naltirilgan.
Sportchi holatini, mashq va musobaqa faoliyatini boshqarishning samaradorligi ko‘plab elementlar bilan aniqlanadi, ularni shartli ravishda uch guruhga bo‘lish mumkin:
1) dastlabki sharoit; 2) jarayon; 3) amalga oshirish SHunday qilib, sport mashg‘ulotlarini takomillashtirish uchun boshqaruv nazariyasi, inson organizmini tizim sifatida o‘ziga xosligi, ko‘nikuv jarayonini boshqarish omillarining umumiy qonuniyatlariga asoslanishi lozim. Sport mashg‘ulotlariga inson organizmining ko‘nikuvini boshqaruv omillarga majmuaviy qo‘zg‘atuvchi sifatiga sport mashg‘ulotlarini keltirish mumkin. Bunday qo‘zg‘atuvchining ta’sirini bajarilayotgan mashq strukturasini muvofiqlash-tirish, mashqlarni bajarish davomiyligi, mashqlarni bajarish jadalligi, mashg‘ulotlar va xordiq tartibi, mashqlarni takrorlash miqdori, harakat vazifasi bilan shartlanadi.