So'zboshi

6.4-§. Desorbsiya
Yuqori faollikka ega bo'lgan adsorbentlar qimmatbaho materiallar qatoriga kiradi, shu sababli ulardan bir necha marotaba foydalanish lozim.
Buning uchun adsorbsiya jarayonidan so'ng adsorbent regeneratsiya qilinadi, ya'ni unda yutilgan modda ajralib chiqariladi. Adsorbsiyaga teskari boigan jarayon desorbsiya deb ataladi.
Adsorbent quyidagi usullar yordamida regeneratsiya qilinishi mumkin:

1. 
   adsorbentning temperaturasini oshirish yoki lining ustidagi bosimni kamaytirish;
   

1. 
   adsorbent qatlami orqali isitilgan gaz yoki qizdirilgan bug'ni haydash;
   

3) adsorbentda yutilgan komponentlarni adsorbsion xossasi yuqori
bo'lgan boshqa modda yordamida siqib chiqarish.
Temperatura qancha yuqori bo'lsa desorbsiya jarayoni shuncha tez va to'la boradi. Temperaturani to'g'ri tanlash katta ahamiyatga molik. Tanlangan temperatura yutilgan komponentlarni adsorbentdan to'la ajratib chiqarishni va adsorbentning o'ta qizib, parchalanib ketmasligini ta'minlashi zarur. Regeneratsiya paytida adsorbentning faolligi biroz kamayadi.
Yuqori temperaturalarda oson parchalanib ketadigan moddalarni desorbsiya qilishda siqib chiqarish usulini qo'llash maqsadga muvofiqdir. Bunday usuldan temperatura 4(H80°C bo'lganda foydalanish yaxshi samara beradi.
Har bir sharoit uchun tegishli temperatura chegaralari qabul qilinadi. Masalan, gazlarni seolitlar yordamidan quritilgandan so'ng, desorbsiya jarayoni (namlikni adsorbentdan ajratib chiqarish) ni amalga oshirish uchun temperatura 30(H400°Cdan ortmasligi kerak.
Adsorbentni to'la regeneratsiya qilish uchun desorbsiyadan keyin adsorbentni quritish va so'ngra sovitish zarur. Shundan so'ng adsorbsiyaning yangi siklini boshlash mumkin.
Desorbsiya jarayoni adsorbsiyaga ko'ra ancha yuqori temperaturalarda olib boriladi, shu sababdan desorbsiyaning vaqti adsorbsiyanikiga nisbatan kam bo'ladi.
Nazorat savollari va topshiriqlari
/. Adsorbsiya deb nimaga aytiladi va и qaysi maqsadlar uchun qo'llaniladi?

2. 
   Adsorbenllarga qanday talablar qoyiladi?
   
3. 
   Kimyo sanoatida qanday adsorbentlardan foydalaniladi?
   
4. 
   Adsorbsiya jarayonining moddiy balansini ifodalang va izohlab bering.
   
5. 
   Adsorbentning faolligi nimaga bog'liq?
   

6. 
   Desorbsiya jarayoni nima? Nima uchun adsorbsiya va desorbsiya jarayonlari ketma-kel amalga oshiriladi?
   
7. 
   Davriy va uzluksiz ishlovchi adsorberlarning tuzilishi va ishlash tamoyilida qanday farq mavjud?
   
8. 
   Desorbsiya jarayoni qanday usul tarda bajariladi?